بررسی نقش ظرفیت تغییر در شکل گیری آنومی سازمانی با رویکرد کیفی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی

2 دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

آنومی، در حوزه جامعه‌شناسی متولد شده وآن را معادل بی‌هنجاری، تعارض و ابهام هنجاری می‌دانند. سازمانی که به آنومی دچارمی‌شود، حداقل هنجارهای کاری مشترک را از دست می‌دهد. به زعم دورکیم، تغییرات بنیادی، با شکستن چارچوب هنجاری موجود، بسترساز آنومی است و سازمان فاقد‌ظرفیت‌‌تغییر در مواجهه با تغییرات، دچارآنومی می‌شود. در این پژوهش، روش جمع‌آوری داده، ترکیبی؛ راهبرد پژوهش، مطالعه موردی و روش تحلیل داده، تحلیل محتواست. داده‌های کیفی با مصاحبه عمیق و داده‌های کمّی با پرسشنامه جمع‌آوری شد. داده‌های کیفی مربوط به دو متغیر، جمع‌آوری و برای تأییدپذیری آنها داده کمّی اضافه شد. مورد مطالعه از بزرگترین شرکت‌ها در صنعت نشر کشور است. یافته‌های کیفی وکمّی نشان داد که مورد مطالعه از آنومی سازمانی(در هر سه بُعد) رنج می‌برد. یافته‌ها نشان داد ظرفیت تغییر در تمامی مؤلفه‌ها در حداقل است. بنابراین فرضیه ارتباط منفی میان"ظرفیت تغییر"و"آنومی سازمانی"تأیید شد. در مورد مطالعه نظریه دورکیم اثبات شد: اعمال تغییرات بنیادی، منجر به نقض اعتبار هنجارهای کاری قبلی و فقدان ظرفیت تغییر، باعث شد که سازمان، فرایندگذار برای رسیدن به نظام هنجاری نو و متناسب با اقتضائات را بر بخش‌های مختلف حاکم سازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


آریان، عاطفه (1389)، "معرفی روش تحقیق کیفی- نظریه مبنایی"، کتاب ماه علوم اجتماعی، شماره 25، صص 86-95.
ابویی اردکان، محمد و معتمدی، مهدیه(1391)، "بررسی عوامل بازدارنده و پیش­ران در مسیر رشد و توسعه خوشه­های صنعتی"، فصلنامه بهبود مدیریت، شماره 17، صص 203- 226.
اعرابی، محمد (1388)، "مبانی فلسفی و استراتژی­های تحقیق"، جزوه کلاسی  دوره دکتری.
بازرگان هرندی، عباس (1389)،"مقدمه­ای بر روش­های تحقیق کیفی و آمیخته؛ رویکردهای متداول در علوم رفتاری"، چاپ دوم، انتشارات دیدار، تهران.
بوریل، گیبسون و مورگان، گارت (1390)، "نظریه­های کلان جامعه­شناختی و تجزیه و تحلیل سازمان"، مترجم: محمدتقی نوروزی، چاپ سوم، انتشارات سمت، تهران.
حیدری آرش، ستوده؛ ناورودی، سیدامید؛ شادمان فخرآبادی، اعظم و نمازی، مرجان (1391)، "آنومی یا آشفتگی اجتماعی: علل و پیامدها"، همایش ملّی اشتغال، نظم، و امنیّت، تهران.
دفلور، ملوین (1371)، "مبانی جامعه­شناسی"، مترجم: حمید خضرنجات، چاپ اول، مرکز نشر دانشگاه شیراز، شیراز.
ستوده، هدایت­اللّه (1386)، "آسیب­شناسی اجتماعی (جامعه­شناسی انحرافات)"، چاپ هجدهم، انتشارات آوای نور، تهران.
سکاران، اوما (1388)، "روش‌های تحقیق در مدیریت"، ترجمه محمد صائبی و محمود شیرازی، چاپ ششم، مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی، تهران.
فروغی، محمدعلی (1379)، "سیر حکمت در اروپا"، چاپ سوم، نشر البرز، تهران.
فلیک، اووه(1390)، "درآمدی بر تحقیق کیفی"، (مترجم: هادی جلیلی)، چاپ سوم، نشر نی، تهران.
کرسول، جان و ویکی پلانوکلارک (1387)، "روش­های تحقیق تلفیقی (جلد اول)"، (مترجمان: عباس زارعی و محسن نیازی)، انتشارات ثامن­الحجج، چاپ اول، تهران.
کوثری، مسعود (1386)، "نظریه­های آنومی اجتماعی"، چاپ اول، نشر سلمان، تهران.
کوئن، بروس (1391)، "مبانی جامعه­شناسی"، مترجمان: غلام­عباس توسلّی و رضا فاضل، چاپ بیست و پنجم، انتشارات سمت، تهران.
کیویستو، پیتر (1390)، "اندیشه­های بنیادی در جامعه­شناسی"، مترجم: منوچهر صبوری، چاپ هشتم، نشر نی، تهران.
لِه­مان، جنیفر (1385)، "ساخت­شکنی دورکِیم: نقدی پساساختارگرایانه"، مترجم: شهناز مسمّی­پرست، چاپ اول، نشر نی، تهران.
Cullen, J. B., Parboteeah, K. P., and Hoegl, M. (2004), "Cross- national differences in manager's willingness to justify ethically suspect behaviors: a test of institutional anomie theory", Academy of Management Journal, Vol. 47, No. 3, 411–42.
Diefenbach, T. (2007),"The managerialistic ideology of organizational change management", Journal of Organizational Change Management, Vol. 20, No. 1, pp. 126-144.
Englehardt, M. and Simmons, P. (2002), "Organizational Flexibility for a Changing World", Leadership and Organizational Development Journal, Vol. 23, No. 3, pp. 113–121.
Gagliardi, P. (1986), "The Creation and Change of Organizational Cultures: A Conceptual Framework", Organization Studies, Vol. 7, No. 2, pp. 117- 134.
Golafshani, N. (2003), "Understanding reliability and validity in qualitative research", The Qualitative Report, Vol. 8, pp. 597-607.
Hendry, J. (2006), "Educating Managers for Post-Bureaucracy: The Role of the Humanities", Management Learning, Vol. 37, No. 3, pp. 267–281.
Hodson, R. (1999), "Organizational Anomie and Worker Consent", Work and occupations, Vol. 26, No. 3, pp. 292-323.
Johnson, P. and Duberley, J. (2010), "Anomie and culture management: reappraising Durkheim", Organization, Vol. 18, No. 4, pp. 563- 584.
Johnson, J. L, Martin, K. D., and Saini, A. (2011), "Strategic Culture and Environmental Dimensions as Determinants of Anomie in Publicly-Traded and Privately-Held Firms", Business Ethics Quarterly, Vol. 21, No. 3, pp. 473- 502.
Josserand, E., Teo, S. and Clegg, S. R. (2006), "From Bureaucratic to Post-Bureaucratic: The Difficulties of Transition", Journal of Organizational Change Management, Vol. 19, No. 1, pp. 54–64.
Judge, W., & Douglas. T. (2009), "Organizational change capacity: the systematic development of a scale", Journal of Organizational Change Management, Vol. 22, No. 6, pp. 635-649.
Kalekin-Fishman, D., (2006), "Studying Alienation: Toward a Better Society?", Kybernetes,  Vol. 35, No. 3/4, pp. 522– 530.
Mansfield, P. M. (2004), "Anomie and disaster in corporate culture: the impact of mergers and acquisitions on the ethical climate of market organizations", Marketing Management Journal, Vol. 14, No. 2, pp. 88- 97.
Manrique de Lara, P. Z. and Rodriguez, T. F. (2007), " Organizational anomie as moderator of the relationship between an unfavorable attitudinal environment and citizenship behavior (OCB): An empirical study among university administration and services personnel", Personnel Review, Vol. 36, No. 6, pp. 843-866.
Martin, K. D., Johnson, J. L., and Cullen, J. B. (2009), "Organizational Change, Normative Control Deinstitutionalization, and Corruption", Business Ethics Quarterly, Vol. 19, No. 1, pp. 105-130.
Mestrovic, S. C. (1987), "Durkheim's Concept of Anomie Considered as a Total Social Fact", The British Journal of Sociology, Vol. 38, No. 4, pp. 576- 583.
Skiba, M., Smith, D. R. & Marshall, K. P. (2009),"Applying Merton's theory of anomia to career disruptions", Management Research News, Vol. 32, No. 4, pp. 392 – 404.
Tsahuridu, E. E. (2011), "An exploration of factors affecting anomia at work", Journal of Business Ethics, Vol. 99, pp. 297- 305.
Tsahuridu, E. E. (2009), "An exploration of factors affecting anomia at work", 6th Critical Management Studies Conference, University of Warwick, UK.