درآمدی بر نقد نظریه سلسله مراتب نیازهای مازلو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه امام حسین (ع)

2 دانشگاه جامع امام حسین(ع)

3 دانشگاه امام حسین

چکیده

ابراهام مازلواز جمله اندیشمندانی است که در زمینة تشخیص و دسته‌ بندی نیازهای انسانی، صاحب ‌نظر است. وی در قالب نظریة سلسله‌ مراتب نیازها، مدعی است که نیازهای انسان، به پنج‌دسته: نیازهای زیستی، امنیت، محبت، احترام و درنهایت نیاز به خود شکوفایی قابل تقسیم‌ بندی است. به‌ نظر می‌رسد مدل انگیزشی مازلو به‌رغم نکات مثبت، اشکالات اساسی هم داشته باشد که این تحقیق قصد پرداختن به آنها را دارد و هدف اصلی این مقاله، نقد و بررسی دسته‌ بندی نیازهای انسان است. این پژوهش، از جهت نوع، توسعه‌ای ـ کاربردی و از حیث ماهیت، توصیفی ـ تحلیلی و از نظر نوع داده‌ ها، کتابخانه ‌ای ـ اسنادی محسوب می‌شود. این نظریة با توجه به دیدگاه صاحب‌نظران مدیریت و علوم اجتماعی در داخل کشور و اندیشمندان خارج از کشور، در چهار دیدگاه: انسان‌شناسی، هستی‌شناختی، روش‌شناختی و سایر منظرها، مورد مطالعه و بررسی و نقد قرار گرفت. در این مقاله تلاش شده است، نقاط مثبت و نقدهای اساسی بر نظریة مازلو از منظر دانشمندان غربی و نگاه داخلی به‌ ویژه از زاویة دینی و بومی، مطرح شود

کلیدواژه‌ها

موضوعات


قرآن کریم (1380)، ترجمه محمد کاظم معزی، نشر صابرین.
اسماعیلی، محسن (1389)، پایگاه اطلاع‌رسانی شخصی دکتر محسن اسماعیلی، تهران.
الکینس، دیوید (1358 )، مترجم مهدی اخوان، فراسوی دین؛ به سوی معنویت انسان گرا ، مجله هفت آسمان، سال هشتم، شماره 29
الوانی، سید مهدی (1386)، مدیریت عمومی، تهران، نی، چاپ سی‌ام.
ترنس آر.، میچل (1373)، مردم در سازمانها، زمینه رفتار سازمانی، ترجمه حسین شکر کن، تهران، رشد.
ترنس، میچل (1384)، مدیریت در سازمان­ها، ترجمه محمد حسین نظری­نژاد، مشهد، آستان قدس رضوی، چاپ اول.
خداپناهی، محمدکریم (1379)، انگیزش و هیجان، تهران، انتشارات سمت.
دفتر همکارى حوزه و دانشگاه(1372)، فلسفه تعلیم و تربیت، ج اول، سمت، تهران،
رابینز، استیفن (1389)، رفتار سازمانی، ترجمه علی پارسائیان و سید محمد اعرابی، تهران، نشر دفتر پژوهش­های فرهنگی.
رضائیان، علی (1379)، مدیریت رفتار سازمانی، تهران، سمت، اول.
ریتال اتکینسون؛ ریچارد س. اتکینسون و ارنست ر. هیلکارد (1975)، زمینه روان شناسی، ترجمه جمعی از مترجمان، چاپ ششم، رشد
سید جوادین، سیدرضا (1386)، مبانی سازمان و مدیریت، نگاه دانش، چاپ دوم
شفلر، ایزرایل (1377)، در باب استعدادهاى آدمى، دفتر همکارى حوزه و دانشگاه، سمت، تهران.
شولتز، داون و شولتز، سیدنی (1375)، نظریه‌های شخصیت، ترجمة یحیی سیدمحمدی، تهران: نشر ویرایش.
صدوق، ابی‌جعفر محمد ابن علی (1398ق)، التوحید، قم: مؤسسه النشر الاسلامی التابعه لجامعه المدرسین بقم المشرفه.
عسلی، مژگان ( 1389)، بررسی تطبیقی انسان کامل در روان­شناسی و عرفان » فصلنامه تخصصی ادیان و عرفان، سال هفتم، شماره 26
مازلو، آبراهام. اچ ( 1372 )، انگیزش و شخصیت، ترجمه احمد رضوانی، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ سوم.
مجلسی، محمدباقر (1365)، بحارالانوار، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
مروتی، سهراب و دیگران (1392)، نقد و بررسی سلسله­ مراتبی بودن نیازهای انسان در نظریه مازلو با رویکردی بر آیات قرآن کریم، نشریه پژوهش‌های علم و دین، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال چهارم، شماره دوم، (پاییز و زمستان)، صص 129-146.
مصباح یزدی، محمدتقی (1376)، اخلاق در قرآن، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مصباح یزدی، محمدتقی (1376)، معارف قرآن، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مطهری، مرتضی (1391)، مجموعه آثار، ج 3، ص 501 ـ .510
هرسی، پال؛ بلانچارد، کنت (1384)، مدیریت رفتارسازمانی، ترجمه: علاقبند علی، دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
Adler, A.( 1938). Social interest, London: Faber & Faber.
Brandt, T. (2011). The social context of evaluation. In R. Stockmann (Ed.), A practitioner handbook on evaluation(pp. 369–421). Cheltenham, UK: Edward Elgar.
Cannon, W. B.( 1932). Wisdom of the body. New York: Norton.
Cavanagh, G.F. (1999). Spirituality for managers: Context and Critique, Journal of Organization Change Management, Vol. 12, No. 3 pp: 99-186.
Datta, Y. (2008). in 8th Global Conference on Business & Economics, ABER: Florence, Italy.
Freud, A.( 1937). The ego and the mechanisms of defense, London: Hogarth,.
Freud, S. New introductory lectures on psychonalysis, New York: Norton, 1933.
Fromm, E.( 1941). Escape from freedom, New Yoork: Farrar and Rinehart,.
Goldsetein, K.( , 1939). The neurotic personality of our time, New York: Norton.
Griffin, E.A. and G.A. McClish,( 2003). A First Look at Communication Theory.
Hersey paul & Kenneth H. Blanchard, (1993). Management of Organizational Behavior, Utilizing Human Resources, 6th Ed., (prentice Hall international, U.S.A., P.20.
Horrny, K.( 1937). The organism, New York: American Book Co.,
Kadnier, A.( 1941). The traumatic neurases of war, New York: Hoeber,.
Kaufman, R. & Guerra-Lopez, I. (2013). Needs assessment for organizational success: Alexandria, VA: ASTD Press.
Koenig, H. (1998), Hand Book Religion and mental health, Academic press.
Levy, D. M.( 1937). Primary effect of hunger. Amer. J. Pscchiat., 94, 643-652.
Lister, R. (2010). Understanding theories and concepts in social policy. Bristol, UK: Policy Press.
Maslow W, A. H.( 1943). Conflict, frustration, and the theory of threat, J. abnorm. (soc) Psychol., 38, 81-86.
Maslow W, A. H., & Mittlemann, B.( 1941). Principles of abnormal psychology, New York: Hrper & Bros.,.
Maslow, A. H.( 1939). Dominance, personality and social behavior in women, J. soc. Psychal., , 10, 3-39.
Maslow, A. H.( 1942). The dynamics of psychological security-insecuity. Character & Pers., , 10, 331-344.
Maslow, A. H.( 1943). A preface to motivation theory, Psychosomatic Med, 5, 85-92.
McClelland, David, (1965).Toward a Theory of Motive Acquisition, American Psycologist,.
McLeod, S. K. (2011). Knowledge of need. International, Journal of Philosophical Studies. 19(2), 211-230.
Mendenhall, Mark, et al. (1995). Gloal Management. Blackwell, Publisher, Masachusetts،
Meyer, W. (2011). Evaluation designs. In R. Stockmann (Ed.), A practitioner handbook on evaluation (pp. 135–157). Cheltenham, UK: Edward Elgar.
Murrray, H. A. et al.( , 1938).Explorations in personality. New York: Oxford University Press.
Myers, J. E. (1990). WellnessThroughout the Lifespan, Guidepost.
Patterson, C.H.,( 1985). The Therapeutic Relationship: Foundations for an Eclectic Psychotherapy: Brooks/Cole.
Plant, J.( 1937). Personality and the cultural pattern. New York: Commonwealth Fund,.
Robbins, Stephen P. , ( 1993). Organizational Behavior, Concepts, Controversies, and Applications , 6th Ed., (Prentice - Hall international Editions, U.S.A., P.205.
Shirlay, M.( 1942). Childern’s adjustments to a strange situation. J. abnorm. (soc.) psychol., 37, 201-217.
Stockman, R. (2011). An introduction to evaluation. In. R. Stockmann (Ed.), A practitioner handbook on evaluation(pp. 13–51). Cheltenham, UK: Edward Elgar.
Tolman, E. C.( 1932). Putposive behavior in animals and men. New York: Century,.
Watkins, R., & Kavale, J. (2014). Needs: Defining what you are assessing. In J. W. Altschuld & R. Watkins (Eds.), Needs assessment: Trends and a view toward the future. New Directions for Evaluation, 144, 19–31.
Watkins,R., & Kavale.J. (2014).Needs: Defining what you are assessing. New Directions for Evaluation, 144, 19-31
www.(david McClellands), Research into Achivment Motivation.
Young, P. T.( , 1936). Motivation of behavior. New York: Wiley.
Young, P. T.( 1941). The experimental analysis of appetite. Psychol, Bull., 38, 129-164.