الگوی تملک شغلی مدیران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

2 استادیار گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

چکیده

سهیم‌کردن کارکنان در نتایج سازمان، موجب حس مالکیت اقتصادی و سپس مالکیت روانی افراد می‌شود. هدف اصلی پژوهش حاضر، طراحی الگوی تملک شغلی مدیران است. روش تحقیق به‌صورت کیفی و مبتنی بر نظریه‌پردازی داده‌بنیاد است. جامعۀآماری پژوهش حاضر مدیران دانشگاه ایلام است. نمونه‌گیری، به روش نظری و با استفاده از روش گلولۀ برفی انجام ‌شده که بر مبنای آن 20 مصاحبه با مدیران صورت گرفته است. حاصل این مصاحبه‌ها، مجموعه‌های از مضامین اولیه بود که طی فرایند کدگذاری باز، گردآوری و از درون آنها مقوله‌هایی استخراج شد؛ سپس در مرحله کدگذاری محوری، پیوند میان مقوله‌ها و درادامه مرحله کدگذاری انتخابی نیز صورت گرفت. در این پژوهش شرایط علی تملک شغلی مدیران به عوامل درونی(جاه‌طلبی و احساس شایستگی) و عوامل بیرونی(تطمیع شخصی و رضایت شغلی) دسته‌بندی می‌شوند. عوامل مداخله‌گر شناسایی‌شده شامل: مشکلات اجتماعی و اقتصادی، مشکلات ساختاری سازمان‌ و معضلات فرهنگی  است. پیامدهای مثبت احساس تملک شغلی شامل افزایش موفقیت شغلی، احساس امنیت شغلی، تعهد کاری و پیامدهای منفی شامل: انحصار قدرت ، افزایش تنش در سازمان و کاهش فرصت رشد است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


آذرنوش، فاطمه؛ مراد کوچی، سمیرا؛ نیسی، عبدالکاظم و دریک‌وند، طیبه (1391)، رابطۀ مالکیت روان‌شناختی با تعهد عاطفی و میل ماندن در شغل در کارکنان شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب اهواز، دانش و پژوهش در  روان‌شناسی کاربردی، سال سیزدهم، شمارۀ 1، بهار 1391، (پیاپی 47).
استراس، آنسلم و کوربین، جولیت (1390اصولروشتحقیقکیفی: نظریۀ مبنایی،رویه‌هاوروش‌ها، ترجمۀ بیوک محمدی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چاپ سوم.
الوانی، سیدمهدی؛ اردلان، فاتح، امید و محمدی اصغر (1395)، طراحى و تدوین الگوی مناسب شایستگی‌های مدیران و فرماندهان در سازمان ارتش ج.ا.ا با بهره‌گیری از دیدگاه امام خامنه‌ای، فصلنامۀپژوهشهایمدیریتمنابعانسانیدانشگاهجامعامامحسین(ع)، سال هشتم، شمار ۀ 1(شمارۀ پیاپی 23 ، بهار 1395، صص: 1-30.
الوانی، سیدمهدی و صفری، مجتبی رئیس(1393)، تحلیل راهبردهای مدیریت منابع انسانی در سازمان ها با رویکرد فناوری اطلاعات، فصلنامۀ پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، سال ششم، شمارۀ 4، صص: 1-23.
حاجی‌ملا‌میرزایی، حمید؛ پورسعید، سیدمحمدصادق و فاضل‌زاده، رسول (1395)، تعیین رابطة بین اجرای موفق نظام برنامه‌ریزی راهبردی و پاداش درونی منابع انسانی، فصلنامۀ پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، سال هشتم، شمارۀ 1(شمارۀ پیاپی 23)، بهار 1395، صص: 152-132.
دانایی‌فرد، حسن؛ الوان، سید مهدی؛ آذر، عادل (1383). روش‌شناسی پژوهش کیفی در مدیریت: رویکردی جامع، تهران: صفار.
دانایی‌فرد، حسن و اسلامی، آذر(1390)، ساختنظریهبی‌تفاوتیسازمانی:کاربرداستراتژیپژوهشینظریهداده‌بنیاددرعمل، تهران، دانشگاه امام صادق، چاپ اول.
 دانایی‌فرد، حسن و امامی، سیدمجتبی(1386)، استراتژی‌های پژوهش کیفی: تأملی بر نظریه‌پردازی داده‌بنیاد،. اندیشۀمدیریت، سال اول، شمارۀ دوم، صص: 97-69.
رحمانی، حسین؛ شاه‌حسینی، محمدعلی و پورعزت، علی‌اصغر(1392)، شناسایی شایستگی‌های مطلوب دانشجویان مقطع کارشناسی رشته مدیریت با تمرکز بر رویکرد اسلامی-  ایرانی (مطالعۀ موردی: دانشکده مدیریت دانشگاه تهران)، فرهنگ در دانشگاه اسلامی، سال سوم، شمارۀ سوم، پاییز، صص: 406-402.
رجبی فرجاد، حاجیه (1394)، نقش میانجی مالکیت روان‌شناختی در ارتباط بین رهبری خدمتگزار و رضایت شغلی، فصلنامۀ علمی- پژوهشی مدیریت منابع در نیروی انتظامی، سال دوم، شمارۀ 4، زمستان 1394.
فلیک، اووه (1387)، درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمۀ هادی جلیلی، تهران: نی.
کرسول، جان(1391)، پویشکیفیوطرحپژوهش:انتخابازمیانپنجرویکرد (روایت‌پژوهی، پدیدارشناسی و ...). ترجمۀ حسن دانایی‌فرد و حسین کاظمی، تهران، صفار، اشراقی، چاپ اول.
ماسن، پاول هنری(1380)، رشد و شخصیت کودک، ترجمۀ مهشید یاسایی، تهران، کتاب ماد، ویراست ششم.
مقیمی، سید محمد (1394)، مبانی سازمان و مدیریت، تهران: راه دان، چاپ دوم، صص:430-450.
هومن، حیدرعلی( 1389 )، راهنمای عملی پژوهش کیفی، تهران، سازمان مطالعه و تدوین علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، چاپ دوم.
Allen, N.J., & Mayer, J.P. (1991). A three component conceptualization of organizational commitments. Human sycholo management review, 1(1), 61-89.
Avey, J., Avolio, B., Crossley, C., & Luthans, F. (2009). Psychological Ownership: Theoretical Extensions, Measurement, and Relation to Work Outcomes. Journal of Organizational Behavior, 30, 173-191.
Bernhard, F., & O’driscoll, M. (2011). Psychological ownership in small family-owned businesses: leadership style and nonfamily employees’ work attitudes and behaviors. Group & Organization Management, 36, (3), 345-384.
B Shu, Suzane (2011). Psychological ownership andeffective reaction, Emotionalattachment process variables and the endowment effect, Psychological ownership and effective.
Edmans, A. 2009. Blockholder trading, market efficiency, and managerial myopia. Journal of Finance, 64 (6): 2481–2513.
Creswell, J.W. (2007). Qualitative Inquiry and Research Design. Sage Publications.
Dirks, K. T., Kostova, T., & Pierce, J. L. (2003). The state of psychological ownership: Integrating and extending a century of research. Review of General Psychology, 7 (1): 84–107.
Fiss, P. C., & Zajac, E. J. (2004). The diffusion of ideas over contested terrain: The (none) adoption of a shareholder value orientation among German firms. Administrative Science Quarterly, 49 (4): 501–534.
Innstrand, S. T., Langballe, E. M. &Falkum, E. (2012). A Longitudinal Study of theRelationship between Work Engagement and Symptoms of Anxiety and Depression. Stress & Health, 28, 1-10.
Kvale, S. (1996). Interviews: An Introduction to Qualitative ResearchInterviewing.Sage Publications.
Knapp, J. R., Smith, B. R., & Sprinkle, T. A. (2014). Clarifying the Relational Ties of Organizational Belonging Understanding the Roles of Perceived Insider Status, Psychological Ownership, and Organizational Identification. Journal of Leadership & Organizational Studies, Vol. 21(3) 273–285.
Mayhew, M. G., Ashkanasy, N.M., & Bramble, T., Gardner J. (2007). A study of antecedents and consequences of psychological ownership in organizational settings. The Journal of Social Psychology, 147 (5), 477-500.
Md-Sidin, S., Sambasivan, M., & Muniandy, N. (2009). Impact of psychological ownership on the performance of business school lecturers. Journal of Education for Business, 85, 50-56.
O’Reilly, C. E. (2002). The wrong kind of ownership. Across the Board, Sept/Oct, 19-20.
O’driscoll, M., Pierce. J., & Coghlan, A. (2006). The psychology of ownership: work environment structure, organizational commitment, and citizenship behaviors. Group & Organization Management, 31, (3), 388-416.
Olckers, C. (2011). A Multi-Dimentional Measure of Psychological Ownership for South African organization. Thesis doctor of human resource management the faculty of economic and management sciences. University Of Pretoria.
Ozler, H., Yilmaz, A., & Ozler, D. (2008). Psychological Ownership: an empirical study on its antecedents and impacts upon organizational behaviors. Problems And Perspectives In Management, 6, Issue 3.
Pierce, J.L., Kostora, T., & Dirks, K.T. (2001). Toward a theory of psychological ownership in organizations. The Academy of Management Review, 26(2), 298-310.
Pierce, J. L., & Rodgers, L. (2004). The psychology of ownership and worker-owner productivity. Group & Organization Management, 29(5), 588-613.
Van Dyne, L., & Pierce, J. L. (2004).Psychological ownership and feelings of possessiveness: Three field studies predicting employee attitudes and organizational citizenship behavior. Journal of Organizational Behavior, 25 (4):
Wikipedia, the Free Encyclopedia (2016), Possession [Online]
<http:// https://en.wikipedia.org/wiki/Possession>