سکوت سازمانی چالش معاصر مدیریت منابع انسانی: شناسایی عوامل و پیامدهای آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مدیریت دولتی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران

2 کارشناس ارشد مدیریت دولتی دانشگاه تهران

3 استادیار گروه مدیریت و اقتصاد پژوهشگاه صنعت نفت

چکیده

باوجود اینکه در دنیای پررقابت امروزی، بهره‌مندی از نظرات، پیشنهادها و ایده‌های بدیع کارکنان یکی از پیش‌شرط‌های توسعۀ سازمانی و از جمله عوامل مؤثر در پیشی‌گرفتن سازمان‌ها از رقباست، بروز عواملی چند باعث شده است تا کارکنان، مشارکت چندانی در بیان نظرات خود در سازمان‌ها نداشته باشند و به‌عبارت‌دیگر ترجیح می‌دهند که سکوت پیشه کنند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل به‌وجود‌آورندۀ سکوت سازمانی و پیامدهای احتمالی آن، به روش کیفی و مبتنی بر تحلیل تم، با استفاده از ابزار مصاحبه انجام گرفته است. جامعۀ آماری پژوهش حاضر متشکل از کارشناسان ستادی و معاونین بانک کشاورزی مستقر در ستاد مرکزی استان تهران بود که با به‌کارگیری فن گلولۀ برفی، نمونه‌گیری صورت پذیرفت و برای تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها از فن تحلیل تم استفاده شده است. پس از انجام تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، عواملی مانند: عدم رعایت شایسته‌سالاری، ترس، نبود مدیران انگیزاننده، نگرش‌های ذهنی مدیران، منفعت‌طلبی کارکنان، یادگیری اجتماعی به‌عنوان عوامل ایجاد‌کننده و بی‌تفاوتی سازمانی، نارضایتی کارکنان، کاهش عملکرد کارکنان و ازدست‌دادن مشتریان به‌عنوان پیامدهای سکوت سازمانی مورد شناسایی و بحث قرار گرفته‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


افخمی اردکانی،‌ مهدی و خلیلی،‌ افسر (1391)، بررسی رابطۀ بین عوامل شخصیتی و سکوت کارکنان دانشی، ‌پژوهش‌های مدیریت عمومی، سال پنجم، شمارۀ هجدهم: ‌65-83.
افخمی اردکانی، مهدی؛ رجب‌پور، ابراهیم و هاشمی، مهدی (1394)، ارائه مدلی به‌‌منظور تبیین سکوت سازمانی با استفاده از مدل­سازی ساختاری تفسیری، فصلنامۀ مطالعات رفتار سازمانی، سال چهارم، شمارۀ سوم: 121- 144.
دانایی‌فرد، حسن و پناهی، بلال (1389)، تحلیل نگرش‌های شغلی کارکنان سازمان‌های دولتی: تبیین جو سکوت سازمانی و رفتار سکوت سازمانی، پژوهشنامۀ مدیریت تحول، سال دوم، شمارۀ سوم: 1-19.
دانایی‌فرد، حسن؛‌ فانی، علی‌اصغر و براتی،‌ الهام (1390)، تببین نقش فرهنگ سازمانی در سکوت سازمانی در بخش دولتی، چشم‌انداز مدیریت دولتی، ‌دورۀ دوم، شمارۀ هشتم: 61-82.
دلاور، علی (1380)، مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی، تهران، انتشارات رشد.
دلوی، محمدرضا و سفیددشتی، فرزانه (1392)، تأثیر بازاریابی داخلی بر سکوت سازمانی: مطالعه موردی: اداره امورمالیاتی شهر اصفهان، فرایند مدیریت و توسعه، شمارۀ اول، پیاپی هشتاد و سوم: 139-160.
دوستار، محمد؛ اسماعیل­زاده، محمد و حسینی، هانیه (1393)، تبیین روابط بین سکوت سازمانی، عدالت سازمانی و تعهد عاطفی در سازمان، نشریۀ علمی پژوهشی مدیریت فردا، سال سیزدهم، شمارۀ چهلم: 19-36.
رستگار، عباسعلی و علی‌اکبری نوری، فهیمه (1395)، تحلیل روابط بین عوامل کلیدی مؤثر بر سکوت سازمانی با قواعد فازی، فصلنامۀ مطالعات رفتارسازمانی، سال پنجم، شمارۀ دوم: 119-144.
زارعی متین، حسن؛ طاهری، فاطمه و سیار، ابوالقاسم (1390)، سکوت سازمانی: مفاهیم، علل و پیامدها، علوم مدیریت ایران، سال ششم، شمارۀ بیست و یکم: 77- 104.
ساکی، رضا؛ دستی، مرضیه و نصری، صادق (1394)، رابطۀ سبک‌های رهبری تحولی- تبادلی مدیران با سکوت سازمانی، پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، دورۀ پنجم، شمارۀ اول: 85-108.
شریفی، اصغر و اسلامیه، فاطمه (1392)، تحلیل روابط بین ویژگی‌های شخصیتی کارکنان با فرهنگ و سکوت سازمانی، فصلنامۀ رهبری و مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، سال هفتم، شمارۀ دوم: 71-85.
 
فرهادی، اکرم؛ غفوری، پریا؛ حقیقی کفاش، مهدی و ابراهیمی، محمد (1394)، تأثیر سبک رهبری تحول‌آفرین و یادگیری سازمانی در کاهش سکوت سازمانی، پژوهشنامۀ مدیریت تحول، سال هفتم، شمارۀ سیزدهم: 1-17.
نصر اصفهانی، علی و آقاباباپور دهکردی، طاهره (1392)، بررسی رابطۀ هویت سازمانی با سکوت سازمانی کارکنان (موردمطالعه: کارکنان دانشگاه اصفهان)، جامعه‌شناسی کاربردی، سال بیست و چهارم، شمارۀ چهارم: 139-162.
Bowen, F., & Blackmon, K. (2003). Spirals of silence: The dynamic effects of diversity on organizational voice. Journal of management Studies, 40(6), 1393-1417.
Brinsfield, C. T. (2009). Employee silence: Investigation of dimensionality, development of measures, and examination of related factors (Doctoral dissertation, The Ohio State University).
Gözde, D. O. Ğ. U., & Yilmaz, B. (2015). Study on relationship between working performance and organizational silence among employees of Central Organization of Ministry of Youth and Sports. International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS), 3(4), 47-58.
Greenberg, J., & Edwards, M. S. (2009). Voice and Silence in Organizations. Bingley, UK: Emerald Press.
Li, Y., & Sun, J. M. (2015). Traditional Chinese leadership and employee voice behavior: A cross-level examination. The Leadership Quarterly, 26(2), 172-189.
Milliken, F. J., & Morrison, E. W. (2003). Shades of silence: Emerging themes and future directions for research on silence in organizations. Journal of Management Studies, 40(6), 1563-1568.
Morrison, E. W., & Milliken, F. J. (2000). Organizational silence: A barrier to change and development in a pluralistic world. Academy of Management review, 25(4), 706-725.
Perlow, L., & Williams, S. (2003). Is silence killing your company?. Ieee Engineering Management Review, 31(4), 18-23.
Dyne, L. V., Ang, S., & Botero, I. C. (2003). Conceptualizing employee silence and employee voice as multidimensional constructs. Journal of management studies, 40(6), 1359-1392.
Xu, A. J., Loi, R., & Lam, L. W. (2015). The bad boss takes it all: How abusive supervision and leader–member exchange interact to influence employee silence. The Leadership Quarterly, 26(5), 763-774.
Yıldız, Ebru. (2013). Enigma of Silence in Organizations: What Happens To Whom and Why?, Beykent University Journal of Social Sciences, 6(2), 30-44.
Zehir, C., & Erdogan, E. (2011). The association between organizational silence and ethical leadership through employee performance. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 24, 1389-1404.