بررسی تأثیر عوامل فردی و سازمانی بر تعلق‌سازمانی کارکنان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه مدیریت دولتی دانشگاه پیام نور تهران ایران

چکیده

باتوجه‌ به ناآرامی محیط و رقابت در سازمان، مدیران، فرصت چندانی برای کنترل کارکنان در اختیار ندارند و باید بیشتر زمان و توان خود را صرف شناسایی محیط سازمان کنند و سایر وظایف عادی را به کارکنان واگذار کنند؛ بنابراین، مهم‌ترین مزیت رقابتی در سازمان‌ها، کارکنان برانگیخته، وظیفه‌شناس، متعهد و متعلق به سازمان است. عوامل متعددی ازجمله: عوامل فردی و سازمانی به‌عنوان پیش‌نیاز تعلق ‌سازمانی در منابع مختلف ذکر شده است؛ بنابراین پژوهش حاضر، به‌دنبال بررسی تأثیر عوامل فردی و سازمانی بر تعلق سازمانی است. پژوهش، از بُعد راهبرد؛ پیمایشی – توصیفی، از بُعد هدف؛ کاربردی و از نظر روش و ابزار جمع‌آوری داده‌ها؛ پرسشنامه‌ای است که روایی آن از نظر خبرگان و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. جامعۀ آماری شامل 480 نفر از کارکنان شرکت گاز استان کرمانشاه است که 288 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای انتخاب شد. به‌منظور تحلیل داده‌ها از روش تحلیل مسیر (معادلات ساختاری) استفاده شده است. نتایج آزمون نشان داد عوامل سازمانی (58/0=β، 03/7=t) و عوامل فردی (31/0=β، 05/4=t) بر تعلق ‌سازمانی تأثیرگذار است. همچنین مشخص شد که عوامل سازمانی، بیشترین تأثیر را بر بعد فداکاری سازمانی (95/0=β، 49/6=t) دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


اثرزاده، رضا؛ بجانی، حسین و ملکی‌نیا، عماد (1390). بررسی خودکارآمدی نیروی انسانی در سازمان‌ها و ارائۀ الگوی مفهومی برای سنجش آن. توسعۀ منابع انسانی پلیس، شمارۀ 37، 95-117.
احدی، بهمن و فتحی، آیت‌الله (1393). بررسی عوامل روان‌شناختی مؤثر بر عملکرد شغلی کارکنان. فصلنامۀ دانش انتطامی آذربایجان شرقی، سال چهارم، شمارۀ 4، 63-78.
اصلانی، فرشید و حضوری، محمدجواد (1394). ارائه مدلی برای تبیین پیشایندها و پیامدهای خودرهبری سازمانی. فصلنامۀ مطالعات رفتار سازمانی، سال چهارم، شمارۀ 5:. 73-94.
حسنی کاخکی، احمد و قلی‌پور، آرین (1386). رفتار شهروندی سازمانی: گامی دیگر درجهت بهبود عملکرد سازمان در قبال مشتری. فصلنامۀ پژوهشنامه بازرگانی، شمارۀ 45، 115-145.
خورشید، صدیقه و یزدانی، حمیدرضا (1391). مطالعه روابط میان اعتماد و احساس تعلق سازمانی با ملاحظه اثر تعدیل‌گری تعهد سازمانی. پژوهشنامۀ مدیریت تحول، شمارۀ 7، 63.
زارع، محسن (1384). بررسی ارتباط فرهنگ‌سازمانی با حفظ و نگهداشت نیروی انسانی متخصص از دیدگاه کارکنان بیمارستان‌های عمومی آموزشی تابعه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی همدان. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد مدیریت و اطلاع‌رسانی پزشکی. دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی ایران.
سرلک، محمدعلی و جلالیان، نجمه (1390). چهره‌های نوظهور سازمان در قرن بیست‌و‌یکم. انتشارات دانشگاه پیام نور، جلد اول، 38.
صادقیان، فاطمه؛ عابدی، محمدرضا و باغبان، ایران (1389). بررسی رابطه بین عزت‌نفس سازمانی با تعهد سازمانی و رضایت شغلی در کارکنان آموزش و پرورش منطقه جرقویه سفلی. فصلنامۀ مشاوره شغلی و سازمانی، دورۀ دوم، شمارۀ 4، 115-131.
فانی، علی‌اصغر؛ عیسی‌خانی، احمد و دانایی‌فرد، حسن (1390). تبیین پیشایندهای تعلق خاطر کاری و تأثیر آن بر تعهد سازمانی. پژوهش‌های مدیریت در ایران، دورۀ 16، شمارۀ 2، 150-156.
گلچین، مجتبی و سنجری، احمدرضا (1391). بررسی رابطه بین هوش معنوی و خودکارآمدی کارکنان آموزش و پرورش گلستان. فصلنامۀ مطالعات رفتار سازمانی، سال اول، شمارۀ 3، 54-66.
مایل‌افشار، مهناز؛ رجب‌زاده، علی؛ معمار‌پور، مهدی و کندی، محمدجعفر (1391). رابطه میان رفتار شهروندی سازمانی و بهره‌وری منابع انسانی میان کارکنان بیمارستان‌های منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران و شهید بهشتی. پژوهش‌های مدیریت منابع سازمانی، دورۀ 2، شمارۀ3، 146-163.
موغلی، علیرضا؛ احمدی علی‌اکبر؛ آذر، عادل و خدامی، عبدالصمد (1392). مدل سازمان مربی‌گرا در صنعت بیمه ایران براساس عوامل منابع انسانی و نقش واسطه‌ای فرهنگ مربی‌گری. پژوهش‌های مدیریت عمومی، سال ششم، شمارۀ 21، 25-48.
نصیری‌پور، امیراشکان و پورمطهری، مهرک (1392). رابطه کیفیت‌ زندگی کاری با میزان تعارض کار- خانواده پرستاران بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران. فصلنامۀ بیمارستان، دورۀ 13، شمارۀ 4، 145- 151.
Abdul-Karim, K. (2008). Perceived organizational justice. 17th EDAMBA Summer Academy Sorèze, France.
Atkinson, S. & Butcher, D. (2003). Trust in managerial relationships. Journal of Managerial Psychology, 18 (4), 282–304.
Belle, S. M., Burley, D. L. & Long, S. D. (2015). Where do I belong? High-intensity teleworkers’ experience of organizational belonging. Human Resource Development 18 (1), 76–96.
Burroughs, S. M. & Eby, L. T. (1998). Psychological Sense of Community at Work. Journal of Community Psychology, Vol 6, 509–532.
Cooper, D. & Thatcher, S. (2010). “Identification in Organizations: The Role of Self-Concept and Identification Motives”. Academy of Management Review, 35 (4), 516–538.
Davila, M. C. & Garcia, G. J. (2012). Organizational Identification and Commitment: Correlates of Belonging and Affective Commitment. the Spanish Journal of Psychology, 15 (1), 244-255.
Douglas, G. (1995). Performance measurement management, and appraisal sourcebook. Human Resource Development, 528-529.
Fiol, C. M. & Connor, E. (2005). Identification in Face-to-Face, Hybrid, and Pure Virtual Teams: Untangling the Contradictions. Journal of Organization Science, 16 (1), 19–32.
Gautam, T., Vandick, R. & Wagner, U. (2004). Organizational identification and organizational commitment: Distinct aspects of two related Concepts. Journal of Social Psychology, 7, 301–315.
Gaylpov, Y. & Debuk, A. (2014). The Relationship of Organizational Justice with Organizational Commitment. International Journal of Business and Social Science, 11 (1), 18-28.
Greenhaus, J. H. & Beutell, N. J. (1985). Sources of conflict between work and family roles. Management Review, 10, 76–88.
Hammer, l. & Thampson, C. (2002). Work-Family Role Conflict. Zicklin school of Business. Baruch College, CUNY.
Harris, G. E. & Cameron, J. E. (2005). Multiple dimensions of organizational identification and commitment as predictors of turnover intentions and psychological well-being. Journal of Behavioral Science, 37, 159–169.
Johnson, D. R., Alvarez, P., Longerbeam, S. & Soldner, M. (2007). Examining sense of belonging among first-year undergraduates form different racial/ethnic groups. Journal of College Student Development, 48, 525–542.
Kramer, R. M.,  Hanna, B. A. & Wei, J. (2001). Collective identity, collective trust, and social capital: linking group identification and group cooperation. Managerial Psychology, 8 (5),145-186.
Lambert, E. (2007). the Impact of Distributive and Procedural Justice on Staff Job, Job Satisfaction and Organizational Commitment. Journal of Criminal Justice, 33, 644-656.
Lemons, M. A. & Jones C. A. (2001). Procedural Justice in Promotion Decisions: Using Perceptions of Employee Commitment. Journal of Managerial Psychology, 16 (4), 268-281.
Liaw, E. (2009). Teacher efficacy of pre-service teachers in Taiwan. Journal of Organization Science, 16 (1), 19–32.
Mael, F. & Tetrick, L. (1992). Identifying organization identification, and Psychological Measurement. Management Science, 52, 813-824.
Owens. G. R. (2001). organizational behavior in education: instructional leadership and school reform. seventh edition. Ellyn and Bacon, New jerky.
Read, C. (2001). Antecedents of organizational identification in multinational corporations. Journal of Human Resource Management, 12, 1269-1291.
Schlosser, R. & Sigafoos, J. (2006). Augmentative and alternative communication interventions for persons with developmental disabilities. Research in Development, 27 (1), 1-29.
Simha, A. & Stanush, A. S. (2014). The effects of ethical climates on trust in supervisor and trust in organization in a Polish context. Management Decision, 53 (1), 24-39.
Smith, G. (2005). "How to achieve organizational trust within an accounting department". Managerial Auditing Journal,  20 (5), 520-523.
Smidts, A., Pruyn, A. & Riel, C. B. M. (2001). The impact of employee communication and perceived external prestige on organizational identification. Academy of Management Journal, 49, 1051-1062.
Tabatbaee, S. M., Koohi, A., Ghandali, A. & Tajik, T. (2016). The Study of Relationship between Organizational Culture and Organizational Belonging in Employees of Varamin County Office of Education. International Education Studies, 9 (5),148-152.
Tan, H. & Lim A. K. (2009). Trust in coworkers and Trust in Organizations. Journal of Psychology, 143 (1), 45-66.
Tessman, D., Gressley, K., Parrott, A. & Hall, L. (2009). essential elements of the experienceBelonging”. Arizona Co-operative.