تبیین نقش میانجی هوش فرهنگی در ارتباط میان ویژگی های شخصیتی و سبک های رهبری مدیران سازمان های دولتی استان گیلان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مدیریت بازرگانی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه گیلان ،رشت، تهران

2 کارشناس ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه ازاد اسلامی واحد رشت ایران (نویسنده مسئول)

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی هم‌زمان ویژگی‌های شخصیتی و سبک‌های رهبری با میانجی‌گری هوش فرهنگی مدیران سازمان‌های دولتی استان گیلان است. روش پژوهش از لحاظ ماهیت، توصیفی و از نوع علی و از لحاظ هدف، کاربردی است. جامعۀ آماری تحقیق، شامل مدیران کل و معاونین آنها در ادارات آب، برق و گاز استان گیلان است که تعداد آنها برابر با 229 می‌باشد. نمونۀ آماری تحقیق شامل  143 کارمند است که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. داده‌ها با به‌کارگیری سه پرسشنامۀ ویژگی‌های شخصیتی، سبک‌های رهبری و هوش فرهنگی و با استفاده از آزمون همبستگی و مدل‌سازی معادلات ساختاری مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند که برای این کار،  نرم‌افزارهای   20  SPSS و LISREL 8.8 مورد استفاده قرار گرفت. نتایج ناشی از مدل‌سازی معادلات ساختاری حاکی از این بود که ویژگی‌های شخصیتی بر سبک‌های رهبری، ویژگی‌های شخصیتی بر هوش فرهنگی و  هوش فرهنگی بر سبک‌های رهبری تأثیر مثبت و معنی‌داری دارند. در پایان، براساس یافته‌های پژوهش پیشنهادهایی مطرح شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


آصف‌زاده، سعید؛ محبی‌فر، رفعت و شیرعلی، محمدحسین (1384). شناسایی سبک‌های رهبری مدیران دانشگاه علوم پزشکی قزوین و راه‌های ارتقای عملکرد آنان. مجلۀ علمی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی – درمانی قزوین، شمارۀ 34، 62 – 56.
اسفیدانی، محمدرحیم و محسنین، شهریار (1392). مدل‌سازی معادلات ساختاری به کمک نرم‌افزار لیزرل. تهران: مؤسسه کتاب مهربان نشر.
پارسا، محمد (1383). زمینهنوینروان‌شناسی. تهران: مؤسسه انتشارات بعثت.
رحیمی، محمد؛ کشتی‌دار، محمد و خوشبختی، جعفر (1391). سنجش میزان هوش فرهنگی مدیران فدراسیون‌های منتخب در کشور و بررسی رابطۀ آن با سبک رهبری تحول‌آفرین. فصلنامۀ مطالعات مدیریت ورزشی، شمارۀ 12، 208- 191.
سبحانی، عبدالرضا و همتیان، نیلوفر (1391). بررسی رابطه هوش فرهنگی مدیران دانشگاه سمنان و ادراکات کارکنان از سبک رهبری اصیل آنها. فصلنامۀ رهبری و مدیریت آموزشی، سال ششم، شمارۀ 2، 51 – 39.
علوی، سید امین (1381)."روان‌شناسیمدیریتوسازمان(رفتارسازمانی)". انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی.
قدم‌پور، عزت‌الله؛ مهرداد، حسین و جعفری، حسنعلی (1390). بررسی رابطه میان ویژگی‌های شخصیتی و هوش فرهنگی کارکنان سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان لرستان. فصلنامۀ روان‌شناسی تربیتی، سال دوم ، شمارۀ  1، 105-81.
کلاین، پی (1994). راهنمای آسان تحلیل عاملی. ترجمۀ سید جلال صدرالسادات و اصغر مینایی(1380). تهران: انتشارات سمت.
لاوسن، رابرت بی و زنگ، شن (1381). روان‌شناسی سازمانی، رفتار سازمانی(مبانی و کاربردها). ترجمۀ رمضان حسن‌زاده، مجتبی طبری، ترانه عنایتی و منوچهر موری. تهران: نشر ساوالان.
مؤمنی، منصور؛ دشتی، مجتبی؛ بایرام‌زاده، سونا و سلطان‌محمدی، ندا (1392). مدل‌سازی معادلات ساختاری با تأکید برسازه‌های بازتابنده و سازنده. تهران، ناشر: مؤلف.
محمدداودی، امیرحسین و پژوهش، شبنم (1394). ارزیابی مدل رهبری مشترک در تیم خلق دانش در اعضای هیئت‌علمی دانشگاه رازی کرمانشاه. فصلنامۀ علمی- پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال ششم، شمارۀ 1، 146 – 123.
مقیمی، سید محمد (1386). سازمان و مدیریت، رویکردی پژوهشی. چاپ چهارم. تهران: ترمه.
مقیمی، محمد؛ خنیفر، حسین و عربی‌خوان، مهلا (1387). بررسی ارتباط بین سبک شخصیت و اثربخشی مدیریت در مدیران سازمان‌های دولتی. نشریۀ مدیریت دولتی، دورۀ 1، شمارۀ 1، 104-87.
منتخب ‌یگانه، محمد؛ بشلیده، کیومرث و بهارلو، مصطفی ( 1393). بررسی اثر رهبری خدمتگزار بر رفتار شهروندی سازمانی: نقش واسطه‌های توانمندسازی روان‌شناختی، عدالت سازمانی و خشنودی شغلی. فصلنامۀ مطالعات رفتار سازمانی، سال سوم، شمارۀ 14(پیاپی 11)، 63-87.
نوین‌نام، غلام‌عباس؛ شکرکن، حسین و مهرابی‌زاده هنرمند، مهناز (1380). بررسی رابطه ویژگی‌های شخصیتی و سبک‌های رهبری مدیران. مجلۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی، دورۀ سوم، سال هشتم، شماره‌های 3 و 4، 106-86.
هوشنگی، محسن؛ الهی، سید مجید؛ امین‌افشار، زهرا و صدوق، سید محمود (1394). بررسی تأثیر فرهنگی سازمانی و سبک رهبری بر پذیرش تکنولوژی و مدیریت دانش (موردمطالعه: شرکت‌های تولیدی استان قزوین). نشریۀ مدیریت فرهنگ‌سازمانی، دورۀ سیزدهم، شمارۀ 3، 762 – 739.
یوسفی امیری، مظاهر؛ قلی‌پور، آرین؛ عباسی، داوود و قربانلو، محسن (1394). بررسی نقش ویژگی‌های شخصیتی در تسهیم دانش (موردمطالعه: دانشجویان شاغل دانشکدۀ مدیریت دانشگاه تهران). نشریۀ مدیریت فرهنگ‌سازمانی، دورۀ سیزدهم، شمارۀ 3، 665 – 647.
Ang, S. & Inkpen, A. C. (2008). Cultural intelligence and offshore outsourcing success: A framework of firm-level intercultural capability. Decision Sciences, 39 (3), 337-358.
Bass, B. E. & Riggio, R. E. (2006). Transformational leadership (2nd ed). Mahwah, New Jersey: LEA, Inc.
Bucker, J. & Poutsma, E. (2010). Global Management Competencies: A Theoretical Foundation. Journal of Managerial Psychology, 25 (8), 829–841.
Cheng, L. (2007). Cultural Intelligence (CQ): A Quest for Cultural Competence, Communication Disorders Quarterly, 29 (1), 36-42.
Costa, P.T. Jr., & McCre, R. R. (1985). The NEO Personlity Inventory Manual. Odessa, Fl Psychological Assessment Resources.
Earley, P. C. & Ang, S. (2003). Cultural intelligence: Individual interactions across cultures. CA7 Stanford Business Books.
Earley, P. C. & Peterson, R. S. (2004). The elusive cultural chameleon: Cultural intelligence as a new approach to intercultural training for the global manager. Academy of Management Learning and Education, 3 (1), 100–115.
Grisham, T. & Walker, D. H. T. (2008). Cross-cultural leadership. International Journal of Managing Projects in Business, 1 (3), 439-445.
Harris, M. M. & Lievence, F. (2004). Selecting Employees forGlobal Assignment: Can Assessment center Measur cultural Intelligence. http://www.findarticles.com
Hersey, K. & Blanchard, H. (1972). Management of Organizational Behavior. Utilizing Human Resources, N.J , Prentice Hall Inc.
Kaplan, HI. & Sadock, BJ. (2003). Synopsis of Psychiatry. 9th Ed, Williams and Wilkins
Komarraju, M., Karau, S. J., Ronald, R. & Schmeck, A. (2011). The Big Five personality traits, learning styles, and academic achievement. Journal of Personality and Individual Differences, 12 (2), 472-477.
Kupers, W. & Weibler, J. (2006). How Emotional is Transformational Really? Some Suggestion for a Necessary Extension. Journal of Leadership & Organization Development, 27 (5), 38-68.
Livermore, D. (2011). The cultural intelligence difference: master the one skill you can’t do without in today’s global economy. (1-19). AMACOM. www.amacombooks.org
Palmer, B., Walls, M. & Stough, C. (2002). Emotional Intelligence and Effective Leadership. Journal of Leadership & Organization Development, 22 (1), 5-10.
Peterson, B. (2004). Cultural intelligence: A gude to working with people fromother cultures. Yurmouth, ME. Intercultural Press.
Robbins, S. P. (2003). Essentials Of Organizational Behavior. 7th ed. San Diego State University: prentice Hall.
Schermerhorn, J.R., Hunt, J.G. & Osborn, R.N. (2005). Organizational behavior. 9th ed., Wiley International Edition.
Van Dyne, L., Ang, S. & Livermore, D. (2009). Cultural intelligence: A pathway for leading in a rapidly globalizing world. In K.M. -Hannum. B. McFeeters, & L. Booysen (Eds.), Leadership across differences: Cases and perspectives. San Francisco, CQ: Pfeiffer.
Wilkoxon, L. & Chatham, R. (2006). Testing the Accuracy of the Streotype: Profiling IT Managers Personality and Behavioral Characteristics. Journal of Information and Management, 43 (3) ,697-705.