تاثیر جو اخلاقی بر اعتماد در کار تیمی با نقش میانجی رفتار اخلاقی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری مدیریت اموزشی و عضو هیات علمی دانشگاه کاشان

2 دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت اموزشی دانشگاه کاشان

چکیده

هدف این پژوهش، تأثیر جو اخلاقی بر اعتماد در کار تیمی بین کارکنان دانشگاه آزاد نجف‌آباد با نقش میانجی رفتار اخلاقی است. نوع پژوهش، توصیفی همبستگی و جامعه آماری پژوهش شامل کارکنان دانشگاه آزاد نجف‌آباد به تعداد 415 نفر است که با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده، 200 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده­ها از پرسشنامه‌های جو اخلاقی در 26 گویه، اعتماد در کار تیمی با 12 گویه و رفتار اخلاقی با 40 گویه برحسب مقیاس پنج‌درجه‌ای لیکرت استفاده شد. روایی محتوایی و سازه پرسشنامه‌ها تأیید شد. پایایی پرسشنامه­ها از طریق آلفای کرونباخ برای جو اخلاقی 83/0، اعتماد در کار تیمی 79/0 و رفتار اخلاقی 87/0 برآورد شد. تحلیل داده­های این پژوهش با استفاده از نرم‌افزار Spss و آموس در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. یافته‌ها نشان داد میانگین هر یک از متغیرهای جو اخلاقی، اعتماد در کار تیمی و رفتار اخلاقی کارکنان بالاتر از حد متوسط است. ضریب همبستگی نشان داد جو اخلاقی و رفتار اخلاقی بر اعتماد در کار تیمی، تأثیر مثبت و معنادار دارند. همچنین ضریب رگرسیون گام‌به‌گام نشان داد جو اخلاقی از طریق رفتار اخلاقی بر اعتماد در کار تیمی، تأثیر مثبت و معنادار دارد. باتوجه‌به تأثیر معنادار جو اخلاقی و رفتار اخلاقی بر اعتماد در کار تیمی، پیشنهاد می‌شود که دانشگاه‌ها به‌طور خاص و سایر سازمان‌ها به‌طور عام، توسعه و تقویت جو اخلاقی و رفتار اخلاقی را به‌عنوان امری مهم در سرلوحه برنامه‌های خود قرار دهند تا بتوانند اعتماد در کار تیمی را بین کارکنان و مدیران افزایش دهند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


احمدی، علی‌اکبر و پناهی، بلال (1388). بررسی تأثیر جو اخلاقی بر نگرش‌ها و رفتارهای شغلی کارکنان دانشگاه پیام نور آذربایجان شرقی. فصلنامه پژوهش‌های مدیریت، دوره دوم، شماره پنجم: 33- 55.
براکستون، جان (1383). اخلاق در آموزش عالی (ترجمه حمیدرضا آراسته)، دایره‌المعارف آموزش عالی، تهران: بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی، دوره یک، شماره یک: 93-91.
برهانی، فریبا (1390). بررسی دیدگاه پرستاران درباره جو اخلاقی بیمارستان‌های آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی کرمان. مجله اخلاق پزشکی، دوره پنجم، شماره هفده: 27-43.
بنی‌طبا، سید مصطفی؛ شاه‌طالبی، بدری و کریمی، فریبا (1388). بررسی وضعیت تعهد شغلی و اعتماد درون‌سازمانی در دبیرستان‌های شهر اصفهان. مجله علومتربیتی، دوره دوم، شماره هفتم: 67-98.
توکلی، راحله (1395). تأثیر رهبری خدمتگزار بر اعتماد در کار تیمی در کارکنان دانشگاه‌های پیام نور استان اصفهان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی تهران.
تولایی، روح‌اله (1388). عوامل تأثیرگذار بر رفتار اخلاقی کارکنان در سازمان. دوماهنامۀ توسعۀانسانی پلیس، دوره چهارم، شماره بیست و پنجم: 45-64.
تیرگر، هدایت و کمالی، محسن (1395). بررسی رابطه بین سلامت معنوی و شفافیت سازمانی در رفتارهای اخلاقی کارکنان شهرداری رفسنجان. فصلنامه مدیریت پیشرفت، دوره دوم، شماره یک: 53-71.
حکاک، محمد (1395). تأثیر جو اخلاقی و ایدئولوژی اخلاقی بر بهبود قضاوت اخلاقی دانشجویان رشته مدیریت. پژوهش‌های مدیریت در ایران، دوره بیست، شماره چهارم: 35-50.
خزنی، صبریه؛ شایسته فرد، مرضیه؛ سعیدالذاکرین، منصوره و چراغیان، بهمن (1392). جو اخلاق سازمانی واقعی و ایده‌آل از دیدگاه پرستاران بیمارستان‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی اهواز. مجله ایرانیاخلاقوتاریخپزشکی، دوره ششم، شماره دوم: 99-110.
رازنهان، فیروز و ملک‌پور، صابر (1395). سنجش ظرفیت سازمان برای انجام کار تیمی. فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی، دوره پنجم، شماره سوم: 51-84.
رحیمی، حمید و آقابابایی، راضیه (1392). رابطه فرهنگ‌سازمانی و اخلاق حرفه‌ای؛ اعضای هیئت‌علمی دانشگاه کاشان. فصلنامه راهبردهای آموزش و پرورش در علوم پزشکی، دوره ششم، شماره دوم:
61-67.
سلیمانی، نادر (1390). بررسی رابطه بین رفتار اخلاقی مدیران با رفتار شهروند سازمانی معلمان و کارکنان در مدارس شهرستان گرمسار. فصلنامه اندیشه‌های تازه در علوم تربیتی، دوره هفتم، شماره یک:
11-27.
شاکری نیا، ایرج (1391). رابطه جو اخلاقی و حمایت سازمانی بر رفتار مدنی سازمانی در پرستاران بیمارستان‌های شهر رشت. فصلنامه بیمارستان، دوره یازده، شماره یک: 20-27.
شفیعی، علی (1390). بررسی رابطه بین اعتماد سازمانی و بهره‌وری نیروی انسانی در شرکت گواه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران، پردیس بین‌المللی کیش.
شیرازی، علی و احمدی زهرانی، مریم (1393). رابطه جو اخلاقی سازمان با اعتماد سازمانی و تعهد سازمانی دبیران. رهیافت نو در مدیریت آموزشی، دوره پنجم، شماره چهارم:41-64.
عاملی، منیژه (1381). بررسی مبانی نظری اخلاق حرفه‌ای در اسلام، تهران: پایان‌نامه کارشناسی ارشد مؤسسه پ‍ژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
عباس‌زاده، عباس؛ جلالی، طیبه؛ عباسی، محمود و برهانی، فریبا (1393). دیدگاه پرستاران در مورد جو اخلاقی بیمارستان‌های آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهر کرمان. چهارمین همایش ملی اخلاق و آداب زندگی، زنجان، دانشگاه زنجان.
عباس‌زاده، رضا؛ صالحی، مهدی و بهمنش، محمدرضا (1394). تأثیر متغیر میانجی جو اخلاقی بر رابطه رهبری اخلاقی با نوآوری و رفتار اخلاقی کارکنان بانک‌های مشهد. پژوهش‌های اخلاقی، دوره ششم، شماره دوم:، 27-40.
عبدالهی، بیژن (1393). ارتباط تعهد سازمانی و معنویت در محیط کار با رفتار اخلاقی. اخلاقدرعلوم رفتاری، دوره نهم، شماره چهارم: 1-10.
فضائلی، احمد (1389). رابطه عدالت اجتماعی با سایر ارزش‌های بنیادی اجتماعی. مجموعه مقالات برگزیده همایش عدالت اجتماعی و امیرالمؤمنین علی(ع)، تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه امام حسین (ع) : 359-339.
فقیهی، ابوالفضل (1387). اخلاق اداری. مطالعات مدیریت، شماره چهل‌وهفت: 53-60.
قاسمی، محمدهادی (1393). تبیین رابطۀ جو سازمانی و اعتماد دوگانه از دیدگاه اعضای فدراسیون‌های برتر المپیکی ایران. مدیریت منابع انسانی در ورزش، دوره دوم، شماره یک: 59-69.
قراملکی، احد (1383). سازمان‌هایاخلاقیدرکسب‌وکار،تهران: نشر مجنون.
 
کریمی، مهدی؛ رجایی پور، سعید و هویدا، رضا (1389). بررسی رابطۀ بین ابعاد جو سازمانی و رفتار اخلاقی در بین کارکنان دانشگاه‌های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان. فصلنامۀرهبریومدیریت آموزشی، دوره چهارم، شماره یکم: 83-102.
مردانی، محمدرضا؛ طوطیان، صدیقه و بوشهریان، حسین‌علی (1396). شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر اعتمادسازی بین کارکنان و مدیران. فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی، دوره ششم، شماره یکم: 177-199.
مشفقی، نزهت‌الزمان؛ نادی، محمدعلی و سیادت، سیدعلی (1388). رابطة بین اعتماد معلمان به مدیر و سازمان با ادراک آنها از عدالت توزیعی، رویه‌ای و تعاملی در شهر اصفهان. فصلنامه پژوهشدر برنامه‌ریزیدرسی، شماره بیست‌وچهار: 25-42.
معیدفر، سعید (1386). اخلاق کار و عوامل مؤثر بر آن در میان کارکنان ادارات دولتی. فصلنامهرفاه اجتماعی، دوره ششم، شماره بیست و سوم: 321-341.
معین‌الدین، محمود؛ نایب‌زاده، شهناز و دین‌پژوه، فاطمه (1394). بررسی تأثیر ویژگی‌های منتخب فردی بر رفاه حساب‌داران حرفه‌ای و نقش میانجی اخلاق اسلامی و جو اخلاقی سازمان. فصلنامه حسابداری مدیریت، دوره هشتم، شماره بیست‌وچهار: 25-41.
نجفی، محمد؛ کریمی، مهدی، قهرمانی‌فر، علی و رضوانی، مرتضی (1389). بررسی رابطه بین ابعاد جو اخلاقی و رضایت شغلی در میان کارکنان. رویکردهای نوین آموزشی، دوره پنجم، شماره دوم:
1-22.
Akwasi, A. (2004). The relationship between organizational ethical culture and the ethical behavior of employees. The Insurance Industry of United States, 2 (9), 55-72.
Ali, A. (1995). Expatriates and host country nationals: managerial values and decision styles. Leadership and Organization Development Journal, 16 (6), 27-34.
Bahcecik, N. (2003). The hospital ethical climate suevey in Turkey. Ethical Regul, 5 (4), 94-98.
Bandura, A. (2001). Self-efficacy beliefs as shapers of children’s aspirations and career trajectories. Child Development, 72, 187-206.
Banerjee, D. (1992). Ethical behavior of (IS) personnel: in search of a behavioral model. United States: Arkansas University.
Barney, B. & Wright, M. (1998). On becoming a strategic partner: The role of human resources in gaining competitive advantage. Human Resource Management, 37(1), 45-62.
Beauchamp, T. & Bowie, N. (2000). Ethical theory and business, Prentice-Hall, Englewood Cliffs, NJ: 171.
Booth, P. & Schulz, A. (2004). The impact of an ethical environment on managers’ project evaluation judgments under agency problem conditions. Journal of Accounting, Organizations and Society, 29(5), 473-488.
Coninck, D. J. (2011). The effects of ethical climate on organizational identification, supervisory trust, and turnover among salespeople. Journal of Business Research, 64, 617–624.
Deconinck, B. (2010). The influence of ethical climate on marketing employees' job attitudes and behaviors. Journal of Business Research, 63, 384–391.
Diane, L. (2002). Determinants of ethical behavior of public administrators: profession, position, and organizational climate,Tennessee State University.
Diego, L. & Luca, Z. (2011). Happiness and tax morale: An empirical analysis. Journal of Economic Behavior & Organization, 80, 223-243.
Eisenberg, N. (2001). Empathy related responding link with self-regulation, moral judgment and moral behavior. Herzliy a Symposium Forgirness and Self-Forgiving, 4(2), 107-26.
Hazrati, S., Zohdi, M., Seyedi, M. & Dalvand, M. (2012). Examining impacts of the salesperson’s ethical behavior on the customer’s satisfaction, trust and commitment. African Journal of Business Management, 6(14), 5026-33.
Hoy, W. K., Gage, C. Q. & Tarter, C. J. (2006). School mindfulness and faculty trust: necessary conditions for each other? Educational Administration Quarterly, 42 (2), 236-255.
Jaramillo, F., Mulki, J. & Soloman, P. (2006). The role of ethical on salesperson role stress, gob attitudes, turnover intenion, and job performance. The Journal of Personal selling Management, 26 (3), 33-50.
Jeri, W. (2008). Perception of counselor ethical behavior: a quantittative look at dual relationships in Maine. United States: Capella University.
King, C. & Broom, C. (2002). Ethics in perioperative practice values, integrity, and social policy. The Official Voice of Perioperactive Nursing, 76 (6), 1047-53.
Koten K. & Moore, C. (2001). Egocentrism and anthropocentrism: moral reasoning about ecological commons dilemmas. Journal Envir Psycho, 21, 261-72.
Lawshe, CH. (1975). A quantitative approach to content validity. Personnel Psych, 28, 563-75.
Levis, P. (1985). Defining business ethics: Like nailing Jello to a wall. Journal of Business Ethics, 4(5), 377-383.
Lutzen, K., Blom, T., Ewalds-Kvist, B. & Winch, S. (2010). Moral stress, moral climate and moral sensitivity among psychiatric professionals. Nurs Ethics, 17 (2), 213-24.
Moorman, C., Deshpande´, R. & Zaltman, G. (2008). Factors affecting trust in market research relationships. Journal of Marketing, 57(1), 81-101.
Munro, BH. (2004). Statistical Methods for Health Care Research. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins; P. 105.
Natalia, K. & Keck, S. (2013). When deviant leaders are punished more than non-leaders: The role of deviance severity. Journal of Experimental Social Psychology, 49(5), 783-796.
Nga, J. & Lum, E. (2013). An investigation into unethical behavior intentions among undergraduate students: A Malaysian Study. Journal of Academic Ethics, 11 (1), 45-71.
Okpara, J. O. & Wynn, P. (2008). The impact of ethical climate on job satisfaction, and commitment in Nigeria: Implications for management development. Journal of Management Development, 9, 935-950.
Olson, L. (1995). Ethical climate in health care organizations. International Nursing Review, 42 (3), 85 – 90.
Ortlepp, K. & Monji, L. (2011). The relationship between organizational trust, job satisfaction and intention to leave: an exploratory study. Alternation, 18(1), 192 – 214.
Petersen, K. S. (2008). Collective efficacy and faculty trust: a study of social processes in schools. [Dissertation] University of Texas at San Antonio.
Piff, P. K., Stancato, D. M., Cote, S., Mendoza-Denton, R. & Keltner, D. (2012). Higher social class predicts increased unethical behavior. National Academic Sciences, 109, 4086–4091.
Schwepker, J. & Hartline, M. D. (2005). Managing the ethical climate of customer-contact service employees. Journal of Service Research, 7(4), 377-397.
Shantini, C. (2008). The factors impacting ethical behavior of Malaysian pharmacists. University Sains Malaysia.
Sinclair, A. (1993). Approaches to organizational culture and ethics. Journal of Business Ethic, 12 (1), 63–73.
Sunil, J., Ramlall, F., Al-Kahtani, A. & Hind, D. (2014). Positive organizational behavior in the workplace: a cross-cultural perspective international. Journal of Management & Information Systems (IJMIS), 18(3), 120-138.
Tahmasebi, Z., Dibavar, A. & Pirsemsari, N. (2012). Factors affecting ethical behavior of employees. AIMS International Conference on Value-based Management, 11-13.
Thomas, L., Tammy, G. & Martha, C. (2006). Promoting behavior and organizational citizenship behavior, United States: Clmosen University.
Vitez, O. (2010). What is the relationship between corporate culture and ethics? Journal of Business Ethics, 100 (2), 515– 530.
Victor, B. & Cullen, J. (1988). The organizational bases of ethical work climates. Administrative Science Quarterly, 1(33), 101-125.
Wang, YD. (2012). Organizational ethical climate, perceived organizational support, andemployee silence: A cross-level investigation. Human Relations, 1-20.
Yoon Goo, N., Myun, S. & Young, S. (2013). Nurse's job satisfaction and organizational commitment according to Hospital ethical climate types. Journal of Korean Academy of Nursing Administration, 19 (4), 513-524.
Zhang, Z. (2011). On moral hazard of construction project visual organization. Procedia Engie, 12, 156-162.