بررسی اثر اجرای قرارداد روان‌شناختی بر رفتار شهروندی سازمانی، نقش واسط حمایت سازمانی درک شده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مدیریت دولتی،دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد سلامی واحد مشهد،ایران

2 استادیار گروه مهندسی صنایع، دانشگاه صنعتی قوچان، قوچان، ایران

3 دانشجوی دکتری مدیریت رفتاری، پردیس بین الملل دانشگاه فردوسی مشهد، ایران.

چکیده

هدف این پژوهش، بررسی نقش اجرای قرارداد روان‌شناختی بر رفتار شهروندی سازمانی و با درنظرگرفتن نقش میانجی حمایت سازمانی درک‌‌شده است. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر ماهیت گردآوری داده‌ها، توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش را تمامی کارشناسان شرکت الکتریک خودروی شرق تشکیل داده‌اند که با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی تعداد 187 نفر، انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه استفاده شد. روایی پرسشنامه ازطریق روایی سازه و محتوا و پایایی آن ازطریق ضریب آلفای ‌کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از مدل‌سازی معادلات ساختاری به کمک نرم‌افزار پی‌ال‌اس استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که اجرای قرارداد روان‌شناختی بر رفتار شهروندی سازمانی تأثیر مثبت دارد. همچنین مشخص شد که تمام ابعاد اجرای قرارداد روان‌شناختی که عبارت است از: توسعه مسیر شغلی، محتوای شغلی و پاداش شغلی، تأثیر مثبت و معنی‌داری بر رفتار شهروندی سازمانی دارد و اجرای قرارداد روان‌شناختی ازطریق متغیر میانجی حمایت سازمانی درک‌‌شده تأثیر مثبت و معنی‌داری بر رفتار شهروندی سازمانی دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


ایرجی نقندر، رامین و حمیدی، مهرزاد (1392). ارتباط درک حمایت سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان مازندران. مطالعات مدیریت ورزشی، سال پنجم، شماره بیست و یکم: 81-96.
خائف‌الهی، احمدعلی؛ دلخواه، جلیل و ساسان احدی (1396). تأثیر صفات شخصیتی بر اعتیاد به کار باتوجه‌به متغیرتعدیل‌گر حمایت سازمانی ادارک‌شده.مطالعات رفتار سازمانی، سال ششم، شماره دوم:51-72.
دعایی، حبیب‌اله و عزیزی، مرتضی (1391). بررسی تأثیر معنویت در کار بر رفتار شهروندی سازمانی باتأکیدبر نقش واسط تعهد سازمانی. پژوهش‌نامه مدیریت تحول، سال چهارم، شماره هشتم: 29-51.
زارعی متین، حسن؛ جندقی، غلام‌رضا و توره، ناصر (1385). شناخت عوامل رفتار شهروندی سازمانی و بررسی ارتباط آن با عملکرد سازمان. مدیریت فرهنگسازمانی، دوره چهارم، شماره 12،فرهنگمدیریت: 63-12.
زندی، فیروز (1391). بررسی نقش اجرای قرارداد روان‌شناختی بر فرسودگیشغلی، به‌راهنمایی: علی باباییان. دانشگاه علامه طباطبایی،کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت و حسابداری.
سردار، سهیلا و آزاد، پروانه (1390). اثر قراردادهای روان‌شناختی بر اعتماد و تعهد کارکنان در یک شرکت بیمه‌ای. پژوهشنامه بیمه، سال بیست و سوم، شماره یکم: 109-133.
سلیمانی، نادر (1390). بررسی رابطه بین رفتار اخلاقی مدیران با رفتار شهروندی سازمانی معلمان و کارکنان در مدارس شهرستان گرمسار. اندیشه‌های تازه در علوم تربیتی، سال هفتم، شماره بیست و پنجم: 12-26.
صنوبری، محمد (1387). رفتار شهروندی سازمانی مفاهیم، تعاریف، ابعاد و عوامل مؤثر برآن. توسعه انسانی پلیس، سال پنجم، شماره شانزده:79-99.
قاسمی، حمیدرضا؛ جهانگیری موموندی، بابک و علی‌میری، مصطفی (1392). بررسی تأثیر تعلق‌خاطر بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان. مطالعات رفتار سازمانی، سال دوم، شماره هشتم: 25-42.
گل‌پرور، محسن؛ حسین‌زاده، خیراله؛ عابدینی، مائده و اشجع، آرزو(1393). الگوی ساختاری نقض قرارد روان‌شناختی، تعهد سازامانی، ترک خدمت، رضایت شغلی و رفتارهای انحرافی. پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری، سال چهارم، شماره یکم: 55-70.
مرادی، محسن؛ کریمی مزیدی، احمدرضا وگلستانی‌نیا، مجتبی (1392). بررسی نقش قرارداد روان‌شناختی رابطه‌ای در افزایش سرمایه اجتماعی رابطه‌ای و اثر آن بر رفتار تسهیم دانش. پژوهش‌نامه مدیریت تحول، سال پنجم، شماره نهم: 134-155.
ملک‌اخلاق، اسماعیل؛ گنجی‌نیا، حسین و موسوی، سیدمحسن (1389). رابطه تعهد سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان مطالعه موردی (گمرکات استان گیلان). دوماهنامه توسعه مهندسی بازار، سال اول، پذیرش شهریور.
مهداد، علی؛ احمدپور، سارا و گل‌پرور، محسن (1392). رابطه چندگانه عدالت سازمانی ادراک‌شده و پایبندی به قراردادهای روان‌شناختی با رفتارهای شهروندی سازمانی. مدیریت بهره‌وری، سال هفتم، شماره بیست و ششم: 125-146.
نصیری ولیک‌بنی، فخرالسادات (1390). رابطه بین حمایت سازمانی ادارک‌شده مدیریت شهری با مسئولیت‌پذیری اجتماعی و علمکرد شغلی کارکنان شهرداری همدان. فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، سال دوم، شماره هشتم: 97-110.
نوروزی سیدحسینی، رسول (1391). اثر حمایت سازمانی ادارک‌شده بر تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان ادارات تربیت بدنی. مدیریت ورزشی، سال چهارم شماره پانزدهم: 87-103.
همتی‌نژاد طولی، مهرعلی؛ حمیدی، مهرزاد و اللهیاری، محبوبه (1391). رابطه حمایت سازمانی ادارک‌شده با رفتار شهروندی سازمانی در کارشناسان آکادمی ملی المپیک و پارالمپیک ایران. مدیریت ورزشی، سال چهارم، شماره سیزدهم: 27-43.
Allen, M. W., Armstrong, D. J., Reid, M. F. & Riemenschneider, C. K. (2008). Factors impacting the perceived organizational support of IT employees. Information & Management, 45(8), 556-563.
Borman, W. C. (2004). The concept of organizational citizenship. Current directions in psychological science, 13(6), 238-241.
Bolino, M. C., Turnley, W. H. & Niehoff, B. P. (2004). The other side of the story: Re-examining prevailing assumptions about organizational citizenship behavior. Human Resource Management Review, 14(2), 229-246.
Cho, J. & Treadway, D. C. (2011). Organizational identification and perceived organizational support as mediators of the procedural justice–citizenship behaviour relationship: A cross-cultural constructive replication. European Journal of Work and Organizational Psychology, 20(5), 631-653.
Coyle‐Shapiro, J. & Kessler, I. (2000). Consequences of the psychological contract for the employment relationship: A large scale survey. Journal of Management Studies, 37(7), 903-930.‏
Coyle-Shapiro, J. A. & Conway, N. (2005). Exchange relationships: Examining psychological contracts and perceived organizational support. Journal of applied psychology, 90(4), 774.
Eder, P. & Eisenberger, R. (2008). Perceived organizational support: Reducing the negative influence of co-worker withdrawal behavior. Journal of Management, 34(1), 55-68.
Eisenberger, R., Huntington, R., Hutchison, S, & Sowa, D. (1986). Perceived organizational support. Journal of Applied psychology, 71(3), 500.
Eisenberger, R., Stinglehamber, F., Vandenberghe, C., Sucharski, I. L. & Rhoades, L. (2002). Perceived supervisor support: Contributions to perceived organizational support and employee retention. Journal of Applied Psychology, 87, pp: 565-573.
Hofman, D. A. & Stetzer, A. (1998). The role of safety climate and communication in accident interpretation: Implication from negative events. Academy of Management Journal, 41, 644-657.
Ingham, M. K. (2008). Citizenship, support, and fit: Exploring the generalizability of these concepts to the occupational domain". PhD Dissertation, Temple University,
1-187.
Knights, J.A. & Kennedy, B. J. (2005). Psychological contract violation: Impacts on job satisfaction and organizational commitment among Australian senior Public servant. Applied human Resource Management Research, 10(2): 57-72.
Guerrero, S. & Herrbach, O. (2008). The affective underpinnings of psychological contract fulfilment. Journal of Managerial Psychology, 23(1), 4-17.‏
Lambert, E. G. (2010). The relationship of organizational citizenship behavior with job satisfaction, turnover intent, life satisfaction, and burnout among correctional staff. Criminal Justice Studies, 23(4), 361-380.
Liu, J., Cho, S. & Seo, W. (2011). OCB: Investigating the Impact of Psychological Contract and Perceived Supervisor Support in the Hospitality Industry in South Korea.‏
Miao, R. T. (2011). Perceived organizational support, job satisfaction, task performance and organizational citizenship behavior in China. Journal of Behavioral and Applied Management, 12(2), 105.‏
Muhammad, A. H. (2004). Procedural justice as mediator between participation in decision-making and organization citizenship behavior. International Journal of Commerce and Management, 14(3/4), 58-68.
Rhoades, L. & Eisenberger, R. (2002). Perceived organizational support: a review of the literature. Journal of Applied Psychology, 87(4), 698.‏
Robinson, S. L. & Rousseau, D. M. (1994). Violating the psychological contract: Not the exception but the norm. Journal of Organizational Behavior, 15(3), 245-259.‏
Wan, K. M. (2013). The Effects of Psychological Contract Breach on Employee Work Behaviors in the Airline Industry: Employee Cynicism as Mediator. School of Tourism Development-Maejo University, Thailand and Asian Tourism Management Association, 3(2), 123-126.‏