واکاوی نقش هوش فرهنگی انگیزشی در بهبود یادگیری سازمانی با تأکید بر میانجی‌گری سرمایه اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مدیریت دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان، رفسنجان، ایران

2 استادیار گروه علوم اجتماعی و اقتصاد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام‌نور مرکز کرمان، کرمان، ایران

چکیده

امروزه موفقیت و استمرار حیات هر سازمانی به مهارت و میزان دانش کارکنان وابسته است. ازاین‌رو، یکی از راه‌های ارتقای دانش و مهارت کارکنان، یادگیری سازمانی است. درنتیجه هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر هوش فرهنگی انگیزشی بر یادگیری سازمانی با تبیین نقش میانجی سرمایه اجتماعی است. جامعه آماری در این پژوهش کارکنان سازمان­های دولتی در شهر کرمان بود. برای به‌دست‌آوردن حجم نمونه از روش نمونه­گیری تصادفی طبقه­ای و فرمول ­کوکران استفاده شد و برای جمع­آوری داده­ها نیز پرسشنامه استاندارد مورد استفاده قرار گرفت که روایی آن ازطریق روایی صوری و سازه و پایایی آن نیز با آلفای کرونباخ بررسی شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده­های به‌دست‌آمده از پرسشنامه و نمونه آماری از مدل­سازی ­معادلات ­ساختاری و نرم‌افزار LISREL استفاده شده است. یافته­ها نشان­ می­دهد که هوش فرهنگی انگیزشی بر سرمایه اجتماعی (سرمایه ساختاری، سرمایه ادراکی و سرمایه ارتباطی) تأثیر مثبت معنی‌داری دارد. سرمایه ادراکی، سرمایه ساختاری و سرمایه ارتباطی نیز بر یادگیری اکتسابی تأثیر مثبت معنی‌داری دارد. همچنین یادگیری اکتسابی تأثیر مثبت و معنی‌داری بر یادگیری اکتشافی دارد. علاوه‌براین، یافته‎ها مؤید این است که سرمایه ادراکی ازطریق سرمایه ساختاری و سرمایه ارتباطی به بهبود یادگیری اکتسابی در سازمان­های دولتی شهر کرمان می‌انجامد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


آقابیگ، فرهاد و صالحی امیری، سیدرضا (1393)، نقش هوش فرهنگی در عملکرد مدیران (مورد مطالعه: صندوق بازنشستگی کشوری)، فصلنامه مدیریت فرهنگی، 8(26): 26-13.
ایمانی، عبدالمجید؛ صالح­نیا، منیره و محمدی، فاطمه (1396)، بررسی تأثیر عدالت زبانی مدیران سازمان­های دولتی بر سرمایه اجتماعی با میانجی‌گری اعتماد عمومی (مورد مطالعه: ادارات کل استان خراسان جنوبی)، فصلنامه پژوهش­های مدیریت عمومی، 10(35): 326-299.
بورقانی فراهانی، سهیلا؛ آبدارزاده، پدارم؛ فتوت، بنفشه و پورحسینی، صدف (1395)، نقش میانجی توانمندسازی روان‌شناختی و کیفیت زندگی کاری در تأثیر سرمایه اجتماعی بر رفتار شهروندی سازمانی (مورد مطالعه: رسانه­های چاپی – روزنامه دنیای اقتصاد)، فصلنامه علوم مدیریت ایران، 11(41): 136-117.
حسن­زاده ثمرین، تورج؛ حسن­زاده، محمدصادق و قلی­زاده بی­بالانی، تورج (1393)، بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر یادگیری سازمانی (مورد مطالعه: اداره کل ورزش و جوانان استان گیلان)، فصلنامه مدیریت سرمایه اجتماعی، 1(1): 118-101.
حیدری، مرضیه و محمدجانی، صدیقه (1394)، رابطه هوش فرهنگی با سرمایه اجتماعی و سرمایه فکری اعضای هیئت‌علمی، فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 6(3): 144-127.
خانی، لطفعلی و غفاری، مظفر (1392)، بررسی ارتباط سرمایه اجتماعی میان‌گروهی و هوش فرهنگی با نگرش پرستاران نسبت به آموزش بیماران، فصلنامه آموزش پرستاری، 2(3): 67-58.
خیراندیش، مهدی و لطیفی جلیسه، سلیمه (1396)، مطالعه­ای در زمینه فراتحلیل پژوهش­های هوش فرهنگی در سازمان، فصلنامه مطالعات میان‌فرهنگی، 12(31): 65-41.
دهشیری، محمدرضا (1393)، جایگاه هم­افزایی فرهنگی در توسعه اجتماعی کشور، فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 6(2): 44-25.
دهقانان، حامد و هرندی، عطاءاله (1393)، بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر عملکرد نوآورانه: باتأکیدبر نقش میانجی انتقال دانش (مطالعه موردی شرکت­های دانش­بنیان ایرانی فعال در حوزه فناوری اطلاعات)، فصلنامه مدیریت نوآوری، 3(1): 22-1.
 
دهقانی سلطانی، مهدی؛ شیری، اردشیر؛ فرجی، الهام و فارسی­زاده، حسین (1396)، تأثیر هوش هیجانی بر عملکرد کارکنان در صنعت هتلداری: نقش میانجی استراتژی­های بازیگری و فرسودگی هیجانی، فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، 12(37): 94-71.
دهقانی سلطانی، مهدی و مصباحی، مریم (1397)، بررسی تأثیر خویشاوندگرایی بر عملکرد کاری کارکنان با نقش میانجی شایستگی­های آنان، فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی، 7(4): 109-75.
رستگار، عباسعلی؛ عین‌علی، محسن؛ باقری قره‌باغ، هوشمند و همتی، امین (1398)، واکاوی نقش اخلاق کار اسلامی بر تمایل به ترک خدمت کارکنان باتأکیدبر میانجی‌گری درگیری شغلی، فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی، 8(2): 211-189.
عباس­زاده، محمد؛ بوداقی، علی؛ حسن­پور، محمد و حسینی، سیدصمد (1394)، تأثیر سرمایه اجتماعی سازمانی بر ظرفیت انطباق­پذیری سازمانی، فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی، 4(3): 174-145.
عباسی، عنایت و حجازی، یوسف (1389)، نقش رهبری، فرهنگ و یادگیری سازمانی در ارتقای عملکرد دانشکده­های کشاورزی ایران (ایجاد دانشکده کشاورزی یادگیرنده)، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 56: 79-61.
عباسی، عنایت؛ کابلی، نرجس و فرهادیان، همایون (1392)، بررسی فرهنگ یادگیری سازمانی در سازمان حفاظت محیط‌زیست: کاربرد مدل سازمان یادگیرنده، فصلنامه تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 44(2): 328-317.
فیض، داود؛ موتمنی، علی‌رضا؛ کردنائیج، اسداله؛ زارعی، عظیم و دهقانی سلطانی، مهدی (1396)، تأثیر نوآوری بازاریابی بر رقابت­پذیری برند با تبیین نقش فرصت­طلبی فناورانه، فصلنامه چشم­انداز مدیریت بازرگانی، 31: 29-13.
قاسمی، احمدرضا و غلامی، سروناز (1396)، بررسی تأثیر هوش فرهنگی بر ارتقای سرمایه­های اجتماعی در میان دانشجویان (مورد بررسی پردیس فارابی دانشگاه تهران)، فصلنامه تحقیقات مدیریت نوین خاتم، 1(2): 45-25.
قلعه­ای.، علی‌رضا؛ مهاجران، بهناز و میرآقایی، امیرعباس (1397)، بررسی رابط ساختاری سرمایه فکری، توانمندسازی روان‌شناختی، یادگیری سازمانی و عملکرد، فصلنامه بیمارستان، 17(1): 74-63.
 
کاملی، علی‌رضا؛ یزدانی، حمیدرضا؛ نجات، سهیل و نیکخواه کیارمنش، روح­الله (1397)، طراحی مدل مفهومی مطلوب برای افزایش سازگاری شغلی و هوش فرهنگی کارکنان، فصلنامه پژوهش­های مدیریت در ایران، 22(1): 239-219.
کرمی، شهره و علی‌بیگی، امیرحسین (1394)، تحلیل تأثیر چشم­انداز مشترک بر ارتقای سرمایه اجتماعی در توسعه کارآفرینی کشاورزی، فصلنامه تعاون و کشاورزی، 4(14): 201-175.
محسنی­فرد، غلامعلی؛ رضایی، غلامرضا و حسینی­راد، سیدعلی (1392)، رابطه سرمایه اجتماعی با سرمایه فکری و مدیریت دانش (مطالعه موردی: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجان)، فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 4(3): 154-139.
محمدی ­مقدم، یوسف؛ ولی اصل، جواد و عابدی، معصومه (1395)، بررسی تأثیر تسهیم دانش بر فرایند یادگیری سازمانی باتأکیدبر فناوری و تعامل اجتماعی (مطالعه موردی: صندوق بازنشتگی صنعت نفت)، فصلنامه مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت، 7(28): 171-147.
محمودی، عمر (1397)، معادلات ساختاری سرمایه اجتماعی و یادگیری سازمانی با به‌کارگیری مدیریت دانش و هوش عاطفی در اداره شهرداری، فصلنامه مطالعات دانش­شناسی، 4(14): 81-47.
ممبینی، یعقوب (1394)، بررسی تأثیر مدیریت کیفیت فراگیر و یادگیری سازمانی بر تعالی سازمانی، فصلنامه توسعه سازمانی پلیس، 54: 75-61.
موسوی چلک، افشین؛ حسینی، الهام­السادات و پوربخشیان، علی‌رضا (1394)، تأثیر هوش فرهنگی بر سرمایه اجتماعی دانشجویان (مطالعه موردی: دانشگاه پیام­نور مرکز رامسر)، فصلنامه نوآوری­های مدیریت آموزشی، 10(2): 87-73.
میرک­زاده، علی‌اصغر؛ شیری، نعمت­اله؛ اله‌ویسی، محمدادریس و کرمی دارابخانی، رؤیا (1391)، نقش سرمایه اجتماعی در یادگیری سازمانی کارکنان سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان، فصلنامه تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 43(3): 459-447.
نقوی، میرعلی و ثابت، عباس (1397)، تحلیل تأثیر ابعاد مدل ویژگی­های شغلی بر قانون‌شکنی خیرخواهانه براساس نقش میانجی خودکارآمدی کارکنان، فصلنامه مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، 25(87): 126-101.
 
هرندی، عطاءاله (1393)، تبیین نقش سرمایه اجتماعی و انتقال دانش در یادگیری سازمانی شرکت­های دانش­بنیان، فصلنامه مدیریت توسعه فناوری، 1(4): 182-161.
یعقوبی، نورمحمد؛ پودینه، علی‌رضا؛ یزدانیان، حمید و رخشانی، مرضیه (1392)، بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر مدیریت سرمایه­های فکری در سازمان (مورد مطالعه: گمرک زاهدان)، فصلنامه مدیریت فردا، 12(37): 84-69.
یوسفی، مرضیه؛ عارف­نژاد، مسعود؛ صادقی، احمد و یوسفی، علی‌رضا (1396)، رابطه بین سرمایه اجتماعی با یادگیری سازمانی در بیمارستان­های منتخب شهرستان زابل، فصلنامه پژوهش­های سلامت­محور، 3(1): 69-59.
Abebe, M.A. & Angriawan, A. (2014). Organizational and competitive influences of exploration and exploitation activities in small firms. Journal of Business Research, 67(3), 339-345.
Abel, M.H. (2015). Knowledge map-based web platform to facilitate organizational learning return of experiences. Computers in Human Behaviors, 51(2), 960-966.
Bao, Y., Chen, X. & Zhou, K.Z. (2012). External learning, market dynamics, and radical innovation: Evidence from China's high-tech firms. Journal of Business Research, 65(8), 1226-1233.
Barbuto, J.E., Beenen, G. & Tan, H. (2015). The role of core self-evaluation, ethnocentrism and cultural intelligence in study abroad success. The International Journal of Management Education, 13(1), 268-277.
Bernardo, A.B.I. & Presbitero, A. (2018). Cognitive flexibility and cultural intelligence: Exploring the cognitive aspects of effective functioning in culturally diverse contexts. International Journal of Intercultural Relations, 66(1), 12-21
Bettis-Outland, H. & Guillory, M.D. (2018). Emotional intelligence and organizational learning at trade shows. Journal of Business & Industrial Marketing, 33(1), 126-133.
Blindenbach-Driessen, F. & Ende, J. (2014). The locus of innovation: The effect of a separate innovation unit on exploration, exploitation, and ambidexterity in manufacturing and service firms. Journal of Product Innovation Management, 31(5), 1089-1105.
Bowe, H., Martin, K. & Manns, H. (2014). Communication across cultures: Mutual understanding in a global world. Cambridge University Press.
- Campopiano, G., Minola, T. & Sainaghi, R. (2016). Students climbing the entrepreneurial ladder: Family social capital and environment-related motives in hospitality and tourism. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 28(6), 1115-1136.
Carmeli, A., Gelbard, R. & Reiter-Palmon, R. (2013). Leadership, creative problemsolving capacity, and creative performance: The importance of knowledge sharing. Human Resource Management, 52(1), 95-121.
Caputo, A., Ayoko, O.B. & Amoo, N. (2018). The moderating role of cultural intelligence in the relationship between cultural orientations and conflict management styles. Journal of Business Research, 89(1), 10-20.
Cegarra-Navarro, J., S_anchez-Vidal, M.E. & Cegarra-Leiva, D. (2011). Balancing exploration and exploitation of knowledge through an unlearning context: An empirical investigation in SMEs. Management Decision, 49(7), 1099-1119.
Ellison, N.B., Vitak, J., Gray, R. & Lampe, C. (2014). Cultivating social resources on social network sites: Facebook relationship maintenance behaviors and their role in social capital processes. Journal of Computer-Mediated Communication, 19(4), 855-870.
Feiz, D., Dehghani Soltani, M. & Farsizadeh, H. (2019). The effect of knowledge sharing on the psychological empowerment in higher education mediated by organizational memory. Studies in Higher Education, 44(1), 3-19.
Foley, D. & O'Connor, A.J. (2013). Social capital and the networking practices of indigenous entrepreneurs. Journal of Small Business Management, 51(2), 276-296.
Hasanah, T. (2015). Potential social capital of Indonesian immigrant in Malaysia: A preliminary research. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 211(25), 383-389.
Jafari, H. (2013). Managers’ Cultural Intelligence and Social Capital, and Performance: A Case Study of Cultural Institutions. Journal of Basic and Applied Scientific Research, 3(4), 802-809.
Johnson, S.G., Schnatterly, K. & Hill, A.D. (2013). Board composition beyond independence: social capital, human capital, and demographics. Journal of Management, 39(1), 232-262.
Kim, C., Song, J. & Nerkar, A. (2012). Learning and innovation: Exploitation and exploration trade-offs. Journal of Business Research, 65(8), 1189-1194.
Kramer, M.R. (2011). Creating shared value. Harvard business Review, 89(1/2), 62-77.
Korzilius, H., Bucker, J.J. & Beerlage, S. (2017). Multiculturalism and innovative work behavior: The mediating role of cultural intelligence. International Journal of Intercultural Relations, 56(1), 13-24.
Li, C.H., & Chang, C.M. (2016). The influence of trust and perceived playfulness on the relationship commitment of hospitality online social network-moderating effects of gender. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 28(5), 1-9.
Li, Y., Chen, H., Liu, Y. & Peng, M.W. (2014). Managerial ties, organizational learning, and opportunity capture: A social capital perspective. Asia Pacific Journal of Management, 31(1), 271-291.
Liu, C.H. (2018). Examining social capital, organizational learning and knowledge transfer in cultural and creative industries of practice. Tourism Management, 64, 258-270.
Liu, C.H. (2013). The processes of social capital and employee creativity: Empirical evidence from intraorganizational networks. The International Journal of Human Resource Management, 24(20), 3886-3902.
MacNab, B.R. (2012). An experiential approach to cultural intelligence education.Journal of Management Education, 36(1), 66-94.
 
Martínez-P_erez, A., García-Villaverde, P.M. & Elche, D. (2016). The mediating effect of ambidextrous knowledge strategy between social capital and innovation of cultural tourism clusters firms. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 28(7), 8-15.
Mitic, S., Nikolic, M., Jankov, J., Vukonjanski, J. & Terek, E. (2017). The impact of information technologies on communication satisfaction and organizational learning in companies in Serbia. Computers in Human Behavior, 76, 87-101.
Naqshbandi, M.M. & Tabche, I. (2018). The interplay of leadership, absorptive capacity, and organizational learning culture in open innovation: Testing a moderated mediation model. Technological Forecasting and Social Change, 133, 156-167.
Ngah, R., Tai, T. & Bontis, N. (2016). Knowledge management capabilities and organizational performance in roads and transport authority of Dubai: The mediating role of learning organization. Knowledge and Process Management, 23(3), 184-193.
Olvies, E.V. & Kawachi, I. (2017). The dark side of social capital: A systematic review of the negative health effects of social capital. Social Science & Medicine, 194, 107-127.
Petrou, A. & Daskalopoulou, I. (2013). Social capital and innovation in the services sector. European Journal of Innovation Management, 16(1), 50-69
Rodríguez, S.D., Pérez, J.F.M. & Val, M.P.D. (2003). An empirical study about the effect of cultural problematic on organizational learning in alliances. The Learning Organization, 10(3), 138-148.
Strese, S., Keller, M., Flatten, T.C. & Brettel, M. (2018). CEOs' passion for inventing and radical innovations in SMEs: The moderating effect of shared vision. Journal of Small Business Management, 56(3), 435-452.
Shao, Z., Feng, Y. & Hu, Q. (2017). Impact of top management leadership styles on ERP assimilation and the role of organizational learning. Information & Management, 54(7), 902-919.
Suebvises, P. (2018). Social capital, citizen participation in public administration, and public sector performance in Thailand. World Development, 109(1), 236-248.
Sutanto, E.M. (2017). The influence of organizational learning capability and organizational creativity on organizational innovation of Universities in East Java, Indonesia. Asia Pacific Management Review, 22(3), 128-135.
Tallott, M. & Hilliard, R. (2016). Developing dynamic capabilities for learning and internationalization: A case study of diversification in an SME. Baltic Journal of Management, 11(3), 328-347.
Top, M., Akdere, M. & Tarcan, M. (2015). Examining transformational leadership, job satisfaction, organizational commitment and organizational trust in Turkish hospitals: Public servants versus private sector employees. The International Journal of Human Resource Management, 26(9), 1259-1282.
Tsai, W. & Ghoshal, S. (1998). Social capital and value creation: The role of intrafirm networks. Academy of Management Journal, 41(4), 464-476.
Wang, X.H.F., Fang, Y., Qureshi, I. & Janssen, O. (2015). Understanding employee innovative behavior: Integrating the social network and leaderemember exchange perspectives. Journal of Organizational Behavior, 36(3), 403-420.
Waster, D. & Jeorg, P.R. (2013). Information processing and strategic decision-making in small and medium-sized enterprises: The role of human and social capital in attaining decision effectiveness. International Small Business Journal, 31(2), 192-216.
Yalcinkaya, G., Calantone, R.J. & Griffith, D.A. (2007). An examination of exploration and exploitation capabilities: Implications for product innovation and market performance. Journal of International Marketing, 15(4), 63-937.
Yee, J. (2015). Social capital in Korea: relational capital, trust, and transparency. International Journal of Japanese Sociology, 24(1), 30-47.
Zandi Pour Joupari, N. & Beheshti Far, M. (2015). Investigating the relationship between social capital and cultural intelligence with organizational innovation in the supreme audit court. Journal UMP Social Sciences and Technology Management, 3(2), 409-420.