سازمان دورو، ثمره فرهنگ سازمانی نامطلوب: کهن‌الگوی رفتاری مدیران ماکیاولی و تصویرپردازی هدفمند از خود

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی ساری، ساری، ایران

2 استادیار گروه مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی ساری ساری ایران

3 دانشجوی دکتری مدیریت گرایش رفتار سازمانی دانشگاه پیام نور تهران

چکیده

سازمان دورو، ثمره فرهنگ سازمانی نامطلوب است که رفتار مدیران، بستر آن را فراهم می‌کند. هدف این پژوهش، شناخت شاکلۀ سازمان دورو در پرتو ایجاد نفاق سازمانی ازطریق مدیران ماکیاول‌گرایی است که تصاویری درجهت منافع خود ارائه می­نمایند. نظرات 140 مدیر دستگاه‌های دولتی با استفاده از پرسشنامه‌های استاندارد، مورد تحلیل قرار گرفت. این پژوهش، ازحیث هدف، کاربردی و ازنظر نحوه گردآوری داده­ها از نوع تحقیقات توصیفی به­شمار می­رود که به­صورت پیمایشی اجرا شده است. تحلیل داده‌­ها با رویکرد مدل­‌سازی معادلات‌ساختاری با روش حداقل مربعات جزئی ازطریق نرم­افزار Smart-PLS انجام شده است. یافته‌های این پژوهش نشان داد که مدل پیشنهادی پژوهش، مورد تأیید واقع شده و براساس آن، اخلاق ماکیاولی مدیران به مدیریت تصویرپردازی از خود منجر شده و این امر باعث ایجاد سازمان دورو (نفاق سازمانی) می‌شود. همچنین متغیرهای مدیریت تصویرپردازی از خود در رابطه بین اخلاق ماکیاولی مدیران و سازمان دورو (نفاق سازمانی) نقش میانجی ایفا می‌کنند. نتایج این پژوهش سهم بسزایی در تبیین مؤلفه‌های رفتاری نامطلوب مدیران که منبعث از کژکارکردی‌های نظام بوروکراسی اداری در سازمان‌های دولتی است، دارد. اصول رفتاری ماکیاولی، نفوذ غیرمتعارف در رفتار دیگران است که پیشنهاد می‌شود با آموزش به کارکنان، تاکتیک‌های نفوذ را به آنها معرفی نموده تا رفتارهای هنجاری مطلوب را تشخیص دهند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


اطمینان، خدیجه و حلبی، علی‌اصغر (1386). ماکیاولیسم و مشابهت­های مندرج در کلیه‌ودمنه و مرزبان نامه با آن. پیک نور، سال هفتم، شماره اول.
حبیبی، رؤیا و ساکی، محمدرضا (1391). مدیریت تصویر از خود و عدالت سازمانی: بازیگران موفق یا مدیران موفق. فصلنامه تحقیقات مدیریت آموزشی، سال چهارم، شماره دوم.
خلفازاده، اسماعیل (1384). دولت احمدی­نژاد و احتمال کارآمدی. تهران: انتشارات مهرند، چاپ اول، تهران.
دهقانیان، جواد و نیکوبخت، ناصر (1390). نقد اخلاق‌گرایی در کلیله‌ودمنه با نیم‌نگاهی به اخلاق ماکیاولی. فصلنامه نقد ادبی، سال چهارم، شماره 14. 159-133.
دیانتی دیلمی، زهرا و رضاپور پرورش، رؤیا (1393). رابطه بین اخلاق شرکتی، مسئولیت اجتماعی و ماکیاولیسم با فرار مالیاتی. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، سال نهم، شماره 4، 1-12.
رضائیان، علی (1384. انتظار عدالت و عدالت در سازمان، تهران: انتشارات سمت.
شریعت، فرشاد و نادری باب‌اناری، مهدی (1390). جدال اخلاق و سیاست در اندیشه خواجه نصیر‌الدین طوسی و نیکولو ماکیاولی. پژوهشنامه علوم سیاسی، سال هفتم، شماره 1، 116-87.
شریفی، سیدمهدی و نرگسیان، عباس (1392). بررسی رابطه بین مدیریت تأثیر با پیامدهای رفتاری آن در بین مدیران و کارکنان کتابخانه‌های دانشگاه تهران. مجله تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی، دوره 47، شماره 1، 97-112.
شیری، اردشیر؛ خلدشرفی، صبریه؛ دهقانی، مهدی و یاسینی، علی (1394). بررسی ارتباط بین خودشیفتگی مدیران و رفتارهای منافقانه با نقش میانجی­گری رفتار ماکیاولی­گرایانه مدیران در سازمان­های دولتی شهر کرمانشاه. فصلنامه مدیریت سازمان­های دولتی، سال سوم، شماره 11، 97-114.
طبرسا، غلامعلی و معینی کربکندی، منصوره (1393). بررسی رابطه مدیریت تصویرپردازی و فرسودگی شغلی. فصلنامه مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، سال 23، شماره 76، 157-186.
غفاری، رحمان و رستم‌نیا، یحیی (1396). اینرسی سازمانی و تنبلی اجتماعی: کژکارکردی‌های فرهنگ سازمانی بوروکراتیک. فصلنامه مدیریت دولتی، دوره 9، شماره 2، 307-332.
غفاری، رحمان و مقیمی، سیدمحمد (1395). اخلاق در دولت: آگزیوماتیزه‌کردن اخلاق در سازمان‌های دولتی. پژوهش‌های مدیریت عمومی، دوره 3، شماره 33، 35-59.
فرقان‌دوست حقیقی، کامبیز؛ بنی‌مهد، بهمن و ولی لر، مهدی (1393). بررسی تطبیقی ماکیاولیسم میان حسابداران، حسابرسان، پزشکان و مهندسان. پژوهش­های حسابداری مالی و حسابرسی، سال 6، شماره 22، 41- 53.
فرهنگی، علی‌اکبر (1388). ارتباطات انسانی، تهران: نشر رسا.
فقیهی، ابوالحسن؛ واعظی، رضا و آغاز، عسل (1389). تأملی بر تعامل بوروکراسی و فرهنگ در ایران. فصلنامه علوم مدیریت ایران، سال پنجم، شماره 19، 1-31.
کنعانی کاشانی، علی (1395). ارائه الگوی مناسب در بررسی روابط بین عاقلانه به پول، ماکیاولیسم و رفتار غیراخلاقی کارکنان (موردمطالعه: شرکت ارتباطات الکترونیک). دومین کنفرانس بین‌المللی رویکردهای نوین در علوم انسانی، ایران، تهران، تیر 95.
مسعودی، جهانگیر و ساداتی‌زاده، سیدسجاد (1394). رابطه اخلاق و سیاست. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، سال دهم، شماره 3، 28-19.
معزز، الهه؛ حسینی، داود؛ نیکونسبتی، محمد و خیری، حامد (1392). بررسی رابطه فرهنگ سازمانی با ماکیاولیسم.یازدهمین همایش ملی مدیریت و حسابداری ایران، دانشگاه علامه طباطبایی.
هادوی‌نژاد، مصطفی و عبادی، فاطمه (1393). نفاق مدیریت ارشد و مقاومت کارکنان در برابر تغییر: تبیین نقش میانجی اعتماد به مدیریت ارشد سازمان. پژوهشنامه مدیریت تحول، سال ششم، شماره 12، 50-71.
هادوی‌نژاد، مصطفی و امیرخانلو، مریم (1395). پرده­برداری از نفاق در سازمان بابه­کارگیری پدیدارنگاری، فهمی از دریافت­های متکثر. مجله مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره 14، شماره 1، 249-278.
هادوی‌نژاد، مصطفی و بهارلویی، الهه (1394). رفتارهای منافقانه در ارتباطات بین‌فردی در سازمان: پیشایندها و پیامدهای سازمانی. فصلنامه مدیریت دولتی، دوره 7، شماره 2، 393-412.
هادوی‌نژاد، مصطفی؛ دانایی‌فرد، حسن؛ آذر، عادل و خائف‌الهی، احمدعلی (1392). رفتارهای منافقانه در ارتباطات بین‌فردی سازمان. چشم‌انداز مدیریت دولتی، شماره 13، 15-40.
هادوی‌نژاد، مصطفی؛ دانایی‌فرد، حسن؛ آذر، عادل و خائف‌الهی، احمدعلی (1389). کاوش فرایند رفتارهای منافقانه در ارتباطات بین‌فردی در سازمان با استفاده از نظریه داده‌بنیاد. اندیشه مدیریت راهبردی، سال چهارم، شماره اول، 81-130.
یوسفی، رحیم و پیری، فائزه (1395). ویژگی‌های روان‌سنجی نسخه فارسی پرسشنامه دوجین کثیف. مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، سال بیست‌ودوم، شماره 1، 76-67.
Abhayawansa, S. & Guthrie, J. (2012). Intellectual capital information and stock recommendations: impression management?. Journal of Intellectual Capital, 13(3), 398-415.
Bolino, M., Klotz, A. C. & Daniels, D. (2013). The impact of impression management over time. Journal of Managerial Psychology, 29(3), 266-284.
Campbell, W.K., Hoffman, B.J., Campbell, S.M. & Marchisio, G. (2011). Narcissism in Organizational Contexts. Human Resource Management Review, 21(4), 268–284.
Cindy, L. (2011). The Influence of Machiavellian Leadership on Employee’s Work Behavior, Hill Publisher, New York.
Dahling, J. J., Whitaker, B. G. & Levy, P. E. (2009). The development and validation of a new Machiavellianism scale. Journal of Management, 39(3), 219-257.
Dhiman, A. (2017). Effect of Employee’s Upward Influence Tactics on Managerial Decision Making. Indian Institute of Management Calcutta, The Thesis of Master.
Dreher, G. F., Dougherty, T. W. & Whitely, W. (1989). Influence Tactics and Salary Attainment, Sex Roles Journal, 20(9/10), 535-550.
Egan, V., Hughes, N. & Palmer, E. J. (2015). Moral disengagement, the dark triad and unethical consumer attitudes. Personality and Individual Differences, 76(3), 128-137.
Gilby T. (1979). Hypocrisy. In P. K. Meagher, T. C. O'Brien & S. C. M.Aherne (Eds.). Encyclopedic Dictionary of Religion 1752. Washington, D. C.:corpus publications.
Gregory, C., Petty, B. & Hill, P. (2012). Work Ethic Characteristics: Perceived work ethics of supervisors and workers. Journal of Industrial Teacher Education, 42(2), 1210-1228.
Gwal, R. (2015). Tactics of Impression Management: Relative Success on Workplace Relationship. The International Journal of Indian Psychology, 2(2), 37-44.
Hugo, R. A. & Chien-Cheng, CH. & Mei-Mei, L. (2013). The Effect of Applicant Impression Management Tactics on Hiring Recommendations: Cognitive and Affective Processes. Applied Psychology Journal. 63(4). 698-724.
Irna, I. M. & et al. (2014). Assessing the correlation of Machiavellian beliefs, spiritual intelligence and life satisfaction of Iran's national team athletes. Pacific Science Review B: Humanities and Social Sciences, 2(3), 88-93.
Jaja, A. (2016). Impression Management Metaphors: An Agenda for the 21st Century African Industrial Managers. Management Research News, 26(12), 73 – 94.
Jaiswal, P. & Bha, K. T. (2014). Behavioral Flexibility: The Use of Upward Impression Management Tactics by Subordinates for Good Performance Rating from Leader and Impact of Organizational & Leader’s Machiavellianism, Global Journal of Flexible Systems Management, 15(4), 313–326. 
Jones, E. E. & Pittman, T. S. (1982). Toward A General Theory Of Strategic Self-Presentation. In J. Suls (Ed.). Psychological Perspectives On The Self, 1 (2), 231-262.
Jones, D. & Paulhus, D.L. (2009). Machiavellianism. In M. R. Leary, & R.H. Hoyle (Eds.). Individual Differences in Social Behavior, New York: Guilford, 93–108.
Judge, T.A., Piccolo, R.F. & Kosalka, T. (2009). The Bright and Dark Sides of Leader Traits: A Review and Theoretical Extension of the Leader Trait Paradigm. The Leadership Quarterly,11(3), 855-877.
Kessler, S. R., Bandelli, A. C. & Spector, P. E., Borman, W. C., Nelson, C. E. & Penney, L. M. (2010). Re-examining Machiavelli: A three-dimensional model of Machiavellianism in the workplace. Journal of Applied Social Psychology, 40, 1868-1896.
Klotz, M. & Daniels, D. (2014). The impact of impression management over time. Journal of
Managerial Psychology
, 29(3), 266 – 284.
Lee, S., Soojung, H., Minyoung, Ch., Seckyoung, L. K. & Seokwha, Y. (2016). How do I get my way? A meta-analytic review of research on influence tactics. The Leadership Quarterly, 1(2), 1-19.
Lopes, J. & Fletcher, C. (2004). Fairness of Impression Management in Employment Interviews. Social Behavior and Personality, 32(8), 747-768.
Mirzaaghazadeh, M., Farzan, F., Amirnejad, S. & Hosseinzadeh, M. (2014). Assessing the correlation of Machiavellian beliefs, spiritual intelligence and life satisfaction of Iran's national team athletes. Pacific Science Review B: Humanities and Social Sciences, 2(3), 88-93.
O'Boyle Jr, E.H., Forsyth, D.R., Banks, G.C. & McDaniel, M.A. (2012). A Meta-Analysis of the Dark Triad and Work Behavior: A Social Exchange Perspective. Journal of Applied Psychology, 97(3), 557–579.
Oliveira, J., Graça, A. & Fátima, B. (2016). Impression management and self-presentation dissimulation in Portuguese chairman’s statements. Corporate Communications: An International Journal, 2(3), 388-408.
Panagiotis, G., Eugenia, P. & Theodora, K. (2015). The Detrimental Effect of Machiavellian Leadership on Employees’ Emotional Exhaustion: Organizational Cynicism as a Mediator. Europe’s Journal of Psychology, 11(4), 619-631.
Roulin, N., Bangerter, A. & Levashina, J. (2017). Interviewers’ perceptions of impression management in employment interviews. Journal of Managerial Psychology, 29(2), 141-163.
Sampson, S. (2012). influence tactics and leader effectiveness. Master of Business Thesis. Queensland University of Technology.
Sardžoska, E. G. & Tang, T. L. P. (2012). Work-related behavioral intentions in Macedonia: Coping strategies, work environment, love of money, job satisfaction, and demographic variables. Journal of Business Ethics, 108(3), 73-391.
Steizel, S. & Gilabert, E. (2013). Upward influence tactics through technology-mediated communication tools. Computer in Human Behavior, 8(3), 462-472.
Thacker, R. (1995). Gender, Influence Tactics and Job Characteristic. Sex Roles Journal, 32(9/10), 617-638.
Weng, L-C. & Ching Chang, w. (2015). Does impression management really help? A multilevel testing of the mediation
role of impression management between personality traits and leaderemember exchange. Asia Pacific ManagementReview, 20 (2), 2–10.
Yazdi, A.M. & Mustamil, N.M. (2014). Do Narcissists and High Machs More Empowered? Assessing the Relationship between Machiavellianism and Narcissism, and Psychological Empowerment. International Journal of Business and Management, 9(7), 78-91.
Yamaguchi, I.. (2009). Influences of organizational communication tactics on trust with procedural justice effects: A cross-cultural study between Japanese and American workers. International Journal of Intercultural Relations. 33(2). 21–31.
Zin, S. M., Ahmad, N., Ngah, N. E., Ismail, R., Abdullah, I. H. T. & Ibrahim, N. (2011). Effects of Machiavellianism on ingratiation in organizational settings. Canadian Social Science, 7(2), 183-190.