طراحی و آزمون الگوی خوش بینی سازمانی با رویکرد آمیخته

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای مدیریت دولتی، گروه مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دهاقان، اصفهان، ایران.

2 دانشیار گروه مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی،واحد دهاقان،اصفهان،ایران.

3 دانشیار گروه مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی،واحد دهاقان,اصفهان،ایران.

چکیده

هدف این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر، زمینه و شرایط بسترساز و پیامدهای خوش‌بینی سازمانی و شناخت راهکارهای افزایش این پدیده و همچنین طراحی الگوی بومی ‌در شرکت‌های موردمطالعه است. این پژوهش ازنظر هدف، توسعه‌ای و ازلحاظ ماهیت، توصیفی و پیمایشی است. روش پژوهش در دو بخش کیفی و کمی‌ و از نوع آمیخته انجام شده است. در بخش کیفی، عوامل ایجادکننده و پیامدهای خوش‌بینی سازمانی شناسایی شد و تحلیل داده‌های این بخش ازطریق تحلیل تماتیک براون و کلارک انجام و نسبت به طراحی مدل مفهومی‌اقدام شد. در بخش کمی‌ و با استفاده از نردبان انتزاع، پرسشنامه پژوهش تنظیم و علاوه‌بر آزمون اعتبار مدل، میزان تأثیر هریک از متغیرهای شناسایی‌شده در بخش کیفی، آزمون و برای نمونه‌گیری براساس فرمول کوکران تعداد 360 نفر از کارکنان شرکت‌های توزیع برق استان اصفهان به‌عنوان حجم نمونه تعیین شدند. روایی و پایایی پرسشنامه ازطریق روش‌های روایی همگرا، واگرا، پایایی مرکب و آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. به‌منظور تحلیل داده‌های پژوهش و آزمون فرضیه‌ها، از آمار توصیفی و استنباطی و نرم‌افزارهای SPSS و AMOS و روش‌های تحلیل عاملی تأییدی و تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد، ازآنجاکه مقدار مسیر بحرانی کلیه فرضیه‌ها به‌غیر‌از فرضیه هشتم بیشتر از 96/1 است، لذا در سطح اطمینان 95% فرضیه‌ها تأیید می‌شود. نتایج تحقیق نشان‌دهنده آن است که چهار دسته از عوامل فردی، گروهی، سازمانی و محیطی بر خوش‌بینی سازمانی تأثیر دارند و با شناخت راهکارهای افزایش این پدیده، می‌توان خوش‌بینی سازمانی را در شرکت‌های موردمطالعه تقویت کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


بلوچی، حسین و رستگار، عباسعلی (1394)، مدل‌یابی ساختاری- تفسیری از عوامل مؤثر بر بدبینی سازمانی،فصلنامه علمی‌- پژوهشی مدیریت سازمان‌های دولتی، سال سوم، شماره یازدهم: 65-82.
حسن‌پور، اکبر؛ نوری، روح‌الله و کیایی، مجتبی (1388)، بدبینی سازمانی: علل و پیامدهای آن،فصلنامه فرهنگ مدیریت، سال هفتم، شماره نوزده: 119-142.
فروهر، محمد (1394)، درک ماهیت، اهمیت و پیامدهای مثبت‌گرایی در سازمان، چهارمین کنفرانس ملی مدیریت و حسابداری، تهران، 1394.
قنبری، سیروس و عرفانی‌زاده، فریبرز (1396)، نقش اعتماد سازمانی در تعدیل بدبینی سازمانی کارکنان،فصلنامهمطالعات رفتار سازمانی، سال ششم، شماره دوم: 125-148.
مرادی، مرتضی و جلیلیان، حمیدرضا (1395)، عوامل مؤثر بر بدبینی نسبت به تغییرات سازمانی و نتایج آن، فصلنامه علمی‌- پژوهشی مطالعات مدیریت، سال بیست‌وپنجم، شماره هشتاد‌ویکم: 123-149.
واعظی، رضا؛ حسین‌پور، داود و رنجبر کبوترخانی، مصطفی (1395)، تأثیر عدالت سازمانی در بروز رفتار انحرافی براساس نقش میانجی ادراک از عدالت، فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی، سال پنجم، شماره سوم: 85-112.
یزدان‌شناس، مهدی (1396)، تأثیر رفتار سازمانی مثبت‌گرا در کاهش بدبینی سازمانی، فصلنامه مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره پازدهم، شماره چهارم: 857-877.
 
Altinoz, M., Cop, S., Cakiroglu, D. & Altinoz, T. (2016).The influence of  organization support perceived in enterprise on burnout feeling. Procedia Social and  Behavioral Science, 235, 427-434.
Andersson, L. & Bateman, T. S. (1997). Cynicism in the workplace: Some causes and effects. Journal of Organizational Behavior, 18, 449-470.
Chen, Y., Chen, D. & Wang, E. (2018). Political uncertainty and firm’s information environment. Journal of Accounting and Public Policy, 25(7), 39-64.
Coelho, G., Vilar, R. & Hanel, P. (2018). Optimism scale: Evidence of psychometric validity in two countries and correlations with personality. Personalityand Individual Differences. 134, 245-251.
Frauke, G. (2018). Acceptance of an internet-based self-management positive    psychology intervention for adult primary care patient. Sceince Direct, Procedia-Social and Behavioral Science, 12, 26-35.
Hinz, A., Sander, Ch., Glaesmer, H. & Zenger, M. (2017). Optimism and pessimism in the general population: Psychometric properties of the life orientation test. International Journal of Clinical and Health Psychology, 17, 161-170.
Khattak, M.N., Khan, M.B. & Fatima, T. (2018). The underlying mechanism between  perceived organizational justice and deviant workplace behaviors. Asia Pacific Management Review, 1-11.
Lee, E., Joo, J. & Rn, P. (2018). The moderating role of leader member exchange in the relationships between emotional labor and burnout. Asian Nursing Research, 12, 56-61.
Lei, Sh., Akram, T. & Haider, M.J. (2017). The effect of organizational justice on knowledge sharing. Journal of Innovation & Knowledge, 2, 134-145.
Mclaughlin, P. & Alkhoraif, A. (2018). Lean implementation within manufacturing smes in Saudi Arabia: Organizational culture aspects. Sceince Direct, 1-11.
Modlinska, K., Stryiek, R. & Ghrzanowska, A. (2018). Social environment as a factor affecting exploration. Sceince Direct. Behavioural Processes, V. 153, 77-83.
Sanjeev, M.A. (2017). Impact of individual and employment variable on job satisfaction & turnover intention. Sceince Direct, 122, 55-62.
Sorensen, M. (2017). Optimistic and pessimistic self-assessment of own diets is associated with age,self-rated health and weight status in danish. Sceince Direct Appetite, 114, 15-22.
Taylor, A., Ritchie, S. & Deary, L. (2017).Associations of intelligence across the  life course with optimism and pessimism in older age. Journal of Intelligence, 62, 79-88.
Thomas, S. & Drawve, G. (2018). Examining interactive effects of characteristics of the social environment on aggravated assault.Sceince Direct, Journal of Criminal Justice, V. 57, 89-98.
Tita, V., Bold, N. & Anastasiu, D. (2018). Developing a model for an economic environment. Procedia Manufacturing, 22, 827-877.
Urbatsch, R. (2018). Things are looking up: physical beauty, social mobility and optimistic dispositions. Social Science Research, V. 71, 19-36.
Yim, H., Ju seo, H. & Cho, Y. (2017). Mediating role of psychological capital in relationship between occupational stress and turnover intention. Asian Nursing Research, 11, 6-12.
Yuan, W. & Wang, L. (2016). Optimistic and attributional style impact on the    relationship between general insecurity and mental health. Personality and Individual Differences, 101, 312-317.