مفهوم‌پردازی کار نمایشی: تحلیلی بر پیشایندها، مصادیق و پسایندها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر، مدیریت دولتی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.

2 استادیار گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، مفهوم‌سازی رفتار اغواگرایانه‌ای تحت عنوان «کار نمایشی» در برابر «کار سازنده» برای سازمان‌ها است. در این پژوهش که از منظر رویکرد از نوع پژوهش‌های کیفی است، با استفاده از روش تحلیل مضمون و با انجام تعداد 10 مصاحبه‌ نیمه‌ساختاریافته از مدیران رده میانی سازمان‌های دولتی و سازمان عمومی (شهرداری‌ها)، تعداد 104 کد توصیفی استخراج شد. پس از ترکیب و تلخیص کدها، مضامین پایه اکتشافی در قالب تعداد 7 مضمون‌سازمان‌دهنده طبقه بندی شدند و درنهایت بر اساس جایگاه خود، در سطوح مضامین فراگیر جایابی شدند. یافته‌های پژوهش نشان داد که درک مفهوم کارنمایشی، متأثر از شناخت سه سطح پیشایندها، مصداق‌ها و پسایندها است. نتایج پژوهش بیان داشت، پیشایندهای پدیده کار نمایشی در قالب سه دسته عوامل فردی، سازمانی و محیطی، تداعی یافته و منجر به ایجاد مصادیق رفتاری کارنمایشی در دو سطح فردی و سازمانی شده و بروز این رفتارها، پسایندهای کارنمایشی را در دو سطح درون‌سازمانی و فرا سازمانی پدید می‌آورد که برای به حداقل رساندن آن ها لازم است، نسبت به کنترل پیشایندهای تشدیدکننده اهتمام صورت گیرد تا مصداق‌های رفتاریِ کار نمایشی به حداقل رسد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  1. آغاز، عسل و ضیایی، مهیار (1395)، بررسی رفتارهای مخرب کاری و رفتار شهروندی سازمانی ازمنظر تفاوت‌های فردی کارکنان، مدیریت فرهنگ ‌سازمانی، (1) 14: 155-179.
  2. انجمن روان‌پزشکی امریکا (1393)، راهنمایی تشخیصی و آماری اختلالات روانی (یراست پنجم)، ترجمه یحیی سیدمحمدی، تهران: نشر روان.
  3. بذرافشان، عباسعلی؛ امیریان‌زاده، مژگان؛ زارعی، رضا و احمدی، عباداله (1398)، تأثیر فرهنگ سازمانی در جلوگیری از کژکارکردهای رفتاری کارکنان وظیفه قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیاء(ص)، علوم و فنون نظامی، 15(48 ): 143-160.
  4. برفوئی رضازاده، حمید؛ مرتضوی، سعید و رحیم‌نیا، فریبرز (1392)، واکاوی پیش‌آیندهای فردی و موقعیتی مؤثر بر چاپلوسی و تأثیر آن بر پیشرفت شغلی کارکنان (موردمطالعه: کارکنان دانشگاه فردوسی مشهد)، پژوهش‌های مدیریت عمومی, 6 (22): 5-25.
  5. پارسائی، مهدی؛ امیری، علینقی؛ زارعی متین، حسن؛ یزدانی، حمیدرضا و توکلی، عبدالله (1398)، تملق سازمانی در سازمان‌های دولتی، مطالعات رفتار سازمانی، 8 (2): 37-60.
  6. حکیمی، ایمان (1398)، رفتارهای منافقانه و کجروی‌های سازمانی؛ تبیین نقش میانجی اعتماد بین‌فردی و سکوت سازمانی، مطالعات رفتار سازمانی، 3(8): 181-205.
  7. دانایی‌فرد، حسن (1395)، فهم شکل‌گیری خط‌مشی‌های رفع تکلیفی در کشور: پردازش مفهومی، پیش‌آیندها و پسآیندها، سیاست علم و فناوری، 9(2): 79-96.
  8. دانایی‌فرد، حسن؛ صادقی، محمدرضا و مصطفی‌زاده، معصومه (1394)، واکاوی و تحلیل تبعات سیاست‌زدگی بوروکراسی در نظام‌های سیاسی، اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت)،
    9(2 (پیاپی 18) ): 57-86.
  9. دعایی، حبیب‌الله؛ اسلامی، قاسم و غلامی، محمد (1400)، بررسی تأثیر شایعه‌پراکنی و سخن‌چینی در سازمان‌های بخش دولتی بر نگرش‌های شغلی و عملکرد کاری کارکنان ازطریق بدانگارپنداری سازمانی، پژوهشنامه مدیریت تحول، 13 (1): 55-84.
  10. رستگار، عباسعلی؛ شول، حسین و شرفی، وحید (1396)، نقش نظام ارزیابی عملکرد در بروز پدیدۀ ریاکاری سازمانی: اثر تعدیل‌کنندگی جو سازمانی، مطالعات رفتار سازمانی، 6 (2): 27-50.
  11. سالارکیا، غلامرضا (1397)، سیاست‌زدگی و کارآمدی در نظام اجرایی، مطالعات راهبردی،
    21(4 (مسلسل 82)): 35-59.
  12. سبک‌رو، مهدی و دهقان، حمیده (1395)، گونه‌شناسی رفتارهای انحرافی در سازمان، کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در مدیریت، اقتصاد و علوم انسانی.
  13. سلمانی، داوود و رادمند، محبوبه (1388)، بررسی نقش سازمان و مدیریت در بروز رفتارهای کاری انحرافی، مدیریت دولتی، 1(3): 51-68.
  14. شجری، مجتبی؛ اصغری صارم، علی و صمدی، عباس (1400)، ساخت و اعتباریابی ابزار سنجش سکته سازمانی در سازمان‌های دولتی ایران، مطالعات مدیریت دولتی ایران، 4 (1): 113-143.
  15. شمسی ‌نصاری، کوثر و محمدی، اسفندیار (1401)، شناسایی ذهنیت مدیران درمورد رفتارهای ضدبهره‌وری کارکنان بانک‌های شهر ایلام با کاربست روش‌شناسی کیو، مطالعات رفتار سازمانی، 11(4): 165-196.
  16. عباس‌پور، عباس؛ نیک‌مراد، زهره؛ طاهری، مرتضی و رحیمیان، حمید (1401)، کنترل عوامل مؤثر بر رفتارهای انحرافی کاری کارکنان اداری دانشگاه‌ها، مطالعات رفتار سازمانی، 11 (4): 65-92.
  17. عباسی، میلاد؛ منظم، محمدرضا و شمسی‌پور، منصور (1400)، مدل‌های ارزیابی عملکرد شغلی فردی، فصلنامه بهداشت و ایمنی کار، 11(4): 627-644.
  18. فقیهی، زهرا؛ حاجی‌اسماعیلی، محمدرضا و نشاط‌دوست، حمید (1399)، بررسی اختلالات شخصیت نمایشی در آموزه‌های اسلامی و تطبیق آن با یافته‌های روان‌شناسی، تحقیقات علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا، 17 (1): 185-215.
  19. فلیک، اووه (1387)، درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمه هادی جلیلی، انتشارات نی.
  20. فولادی، حسام؛ سرلک، محمدعلی و حضوری، محمدجواد (1399)، پیامدهای سبک عملکرد ویترینی در سازمان‌های دولتی، مدیریت سازمان های دولتی، 9(1): 91-106.
  21. قربانی، علی (1397)، ارائه یک چارچوب مفهومی برای پردازش نظریه مدیریت ویترینی، مدیریت سازمان‌های دولتی، 6(4): 151-164.
  22. گرجی‌پور، حسین و اصغری صارم، علی (1398)، طراحی سنجه اندازه‌گیری کیفیّت در فرایند خط‌مشی‌گذاری فرهنگی در آموزش عالی، مطالعات مدیریت دولتی ایران، 2 (3): 87-111.
  23. گریبر، دیوید (2019)، نظریه‌ای درباره شغل‌های مزخرف، ترجمه علی‌رضا شفیعی‌نسب، تهران: ترجمان علوم انسانی.
  24. محمدپور، احمد (1388)، نمونه‌گیری در تحقیقات کیفی؛ روش‌ها و سنخ‌ها، علوم تربیتی و روان‌شناسی، 5(6): 131-164.
  25. نصر اصفهانی، علی (1389)، چاپلوسی در سازمان. مدیریت فرهنگ سازمانی، 8 (22): 95-114.
  26. ولی‌زاده، بوکاد؛ کوشکی جهرمی، علی‌رضا و سعدی، محمدرضا (1402)، ارائه الگوهای پیشران عملکرد ویترینی در سازمان‌های دولتی، مشاوره شغلی و سازمانی، 15(54): 148-119.
  27. یزدان‌شناس، مهدی و خورسندی، حمیده (1399)، استفاده از کار عاطفی برای افزایش عملکرد فروش؛ نقش ادراک از حمایت سازمانی، مدیریت بازرگانی، 12(1): 94-115.
  28. Attride-Stirling, J. (2001). Thematic networks: an analytic tool for qualitative research. Qualitative research, 1(3), 385-405.
  29. Everton, W.J., Jolton, J.A. and Mastrangelo, P.M. (2007), Be nice and fair or else: understanding reasons for employees' deviant behaviors, Journal of Management Development, 26 (2), 117-131. https://doi.org/10.1108/02621710710726035
  30. Griffin, R. W., O'Leary-Kelly, A., & Collins, J. M. (Eds.). (1998). Dysfunctional behavior in organizations: Violent and deviant behavior. Elsevier Science/JAI Press.
  31. Johns, G. (2001). In Praise of Context. Journal of Organizational Behavior, 22(1), 31–42. http://www.jstor.org/stable/3649605
  32. Lincoln, Y. & E. Guba (1985). Naturalistic Inquiry. Beverly Hills,CA: Sage.
    McNeese-Smith, D. K. (2001). Staff Nurse Views of Their Productivity
    and Nonproductivity. Health Care Management Review, 26 (2), 7–19. http://www.jstor.org/stable/44951013
  33. Magdalena S; Alex J W.; Brendan B. (2021). Alienation Is Not ‘Bullshit’: An Empirical Critique of Graeber’s Theory of BS Jobs. Work, Employment and Society, 5, 816-840, doi:10.1177/09500170211015067
  34. McKenzie-Edwards, E. (2022). Bullsh*t Jobs. The Rise of Pointless Work and What We Can Do About it. British Journal of General Practice. 72 (715): 79. DOI: 10.3399/bjgp22X718457
  35. Muller, René J. (2014) Histrionic Managers Wreak Havoc in the. Workplace: Identifying the Phenomenon, The Humanistic Psychologist, 42 (4), 402-412, DOI:10.1080/08873267.2014.907090Furnham, A. (2007). 2 Personality disorders and derailment at work: the paradoxical positive influence of pathology in the workplace. Research companion to the dysfunctional workplace: Management challenges and symptoms, 22.
  36. Narayanan, K., & Murphy, S.E. (2017). Conceptual framework on workplace deviance behaviour: a review‚ Journal of Human Values, 23 (3), 218-233.
  37.  
  38. Pierce, J. L.; Gardner, D. G. (2009). Relationship of personality and job characteristics with organization-based self-steam. Managerial Psychology, 24(5), 392-409.
  39. Piri, S. (2023) Pay-for-performance programs effectiveness in healthcare: the case of the end-stage renal disease quality incentive program. The European Journal of Health Economics. https://doi.org/10.1007/s10198-023-01582-x
  40. Savickas, M. L. (2012). Life design: A paradigm for career intervention in the 21st century.
    Journal of Counseling and Development, 90, 13-19.
  41. Tyrer, P. (2014) Personality disorders in the workplace, Occupational Medicine, 64, (8), 566–568, https://doi.org/10.1093/occmed/kqu113
  42.  
مطالعات رفتار سازمانی
دوره 12، شماره 3 - شماره پیاپی 47
پاییز 1402
آبان 1402
صفحه 123-158

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار